راه های طلاق ندادن زن ، رجوع از بذل مهریه ، بذل مهریه در طلاق

چکیده :

 متاسفانه در جامعه روزانه شاهد اختلافات بسیاری بین زوجین هستیم که این اختلافات گاهی با جدایی همراه است. بخشش مهریه موضوع چالش بر انگیزی است که امروزه ذهن بسیاری از خانم ها را در گیر کرده است. اینکه مطالبه یا بخشش مهریه درست است یا خیر بستگی به شرایط دارد مانند روحیات و نگرش زوجین و... ولی اگر زوجه تصمیم بگیرد که مهریه را ببخشد باید با قوانین مانند ابراء، بذل و بخشش آشنا شود که در ادامه این مقاله به آن اشاره خواهد گردید.

مقدمه :

در قانون هیچ شرطی برای دریافت حکم طلاق از جانب مرد تعیین نشده است به جزء آن که مرد پیش از طلاق باید تمامی حقوق زن را به او بدهد. اما اگر زن بخواهد طلاق بگیرد باید تحقق شرایطی را که در قانون تعیین شده است را اثبات نماید.

 از جمله حقوقی که برای زوجه در نظر گرفته شده است مهریه می باشد و این حق به گونه ای است که قابلیت بذل از طرف زوجه به زوج را دارد.بی تردید انگیزه زن از جهت بذل مهریه جلب کردن نظر شوهر است که می تواند برای طلاق باشد و یا برای جلب رضایت شوهر.

طلاق در کشور ما با اراده مرد واقع می شود و جزء مواردی که قانون به زوجه حق طلاق داده است زوجه هرگز نمی تواند خود را مطلقه سازد مگر اینکه وکالت در طلاق از جانب زوج به زوجه داده شده باشد. در این مورد هم فقط زن وکیل در اجرای صیقه عقد می شود.

یکی از مهم ترین انگیزه های بذل مهریه کراهت زن در تمایل به زندگی مشترک می باشد که در آن بذل مهریه در مقابل طلاق است. در کل درمورد بذل مهریه می توان گفت که آن چیزی که بتواند مهریه قرار گیرد می تواند موضوع بذل نیز قرار بگیرد خواه عین، منفعت و یا دین باشد.

درخواست طلاق زن توسط زوج:

مرد می تواند با رعایت شرایط مندرج در ماده ۱۱۳۳ قانون مدنی در دادگاه، تقاضای طلاق از همسر خود کند. در این قانون به صراحت آمده است که مرد حق طلاق دادن زن را دارد و می تواند هر موقع بخواهد همسرش را با رعایت تشریفات خاصی که برای طلاق لازم است از جمله: ثبت نام در سامانه طلاق، رفتن به جلسات مشاوره قبل از طلاق و تنظیم و ثبت دادخواست طلاق در دفتر خدمات الکتریکی قضایی طلاق بدهد.

همچنین مرد اگر بدون دلیل بخواهد زن خود را طلاق دهد ملزم است که در زمان اقدام به طلاق دادن زن و یا در حین رسیدگی پرونده طلاق  تمامی حق و حقوق مالی زن مانند مهریه، نفقه، و اجرت المثل را به زن پرداخت کند و یا تکلیف پرداخت آن را مشخص نماید.

حق درخواست طلاق از طرف زن:

در مواد 1119، 1129، 1130 قانون مدنی به در خواست طلاق از طرف زن اشاره شده است. از این مواد می توان فهمید که زن نیز مانند مرد می تواند درخواست طلاق بدهد با این تفاوت که زن برای در خواست طلاق و جدایی باید دلایل کافی داشته باشد.

در این صورت زن باید ضمن دادخواست طلاق، دلایلی مبنی بر طلاق خود از همسرش را نیز به قاضی دادگاه اثبات کند. چنانچه نتواند دلایل خود را ثابت کند و مرد نیز مخالف طلاق دادن زن باشد نمی تواند بدون دلیل محکمه پسند از شوهرش طلاق بگیرد.

تاثیر بخشش مهریه در مخالفت مرد:

مطابق آنچه گفته شد زن مانند مرد می تواند درخواست طلاق بدهد با این تفاوت که زن برای ارائه در خواست طلاق و جدایی نیاز به ارائه دلایلی مانند عسرو حرج، غیبت شوهر، عدم پرداخت نفقه و یا شروط دوازده گانه طلاق می باشد. به طوری که  دلایل مطرح شده باید نزد قاضی دادگاه خانواده اثبات گردد و چنانچه تحقق این دلایل توسط قاضی اثبات گردد می تواند با دریافت مهریه از همسرش جدا شود.

در این صورت مخالفت مرد تاثیری در صدور رای طلاق ندارد اما اگر زن هیچ دلیلی نداشته باشد و یا نتواند دلایلش را اثبات نماید حتی با بخشیدن مهریه تنها در صورتی می تواند از مرد طلاق بگیرد که مرد نیز به جدایی رضایت بدهد. به این نوع طلاق که  توسط زن بدون دلیل و با بخشش مهریه صورت می پذیرد طلاق از نوع خلع و غیر قابل رجوع گفته می شود.

بذل مهریه :

بذل مهریه همان هبه است و در واقع به رها کردن مرد از تعهد به پرداخت مهریه توسط زن گفته می شود.

نکته: بخشش مهریه می تواند بطور کامل و یا بخشی از مهریه باشد.

زن به روش های زیر می تواند مهریه خود را ببخشد.

1-اقرار به وصول مهریه: در این مورد زن به دفتر اسناد مراجعه می کند و اقرارنامه ایی مبنی بر دریافت مهریه خود تنظیم می کند و با تنظیم این سند زن اقرار می کند که تمام و یا بخشی از مهریه خود را دریافت کرده و دیگر همسرش مسئولیتی در قبال پرداخت مهریه ندارد.

2-هبه مهریه: هبه به معنی بخشش و هدیه دادن است در این حالت زن به دفتر اسناد مراجعه می نماید و سند هبه و بخشش مهریه را به اختیار خود امضا می نماید. در مورد هبه مهریه می توان گفت وقتی که زن به اختیار خود مهریه اش را به زوج می بخشد می تواند از بخشش آن صرف نظر نماید. لازم به ذکر است دراین صورت مهریه قابل رجوع می باشد.

3-ابراءمهریه: در این مورد زن بدون نیاز به همراهی یا رضایت زوج به دفتر ثبت اسناد مراجعه می کند و سند ابراء مهریه را تنظیم و امضا می نماید. در این روش دیگر مرد نسبت به پرداخت مهریه هیچ دینی به زن ندارد. لازم به ذکر است در این صورت مهریه  قابل رجوع نمی باشد.

4-بذل مهریه: به معنی هدیه دادن و بخشیدن است. بذل مهریه بیشتر در طلاق های خلع و مبارات انجام می شود. در این نوع طلاق به دلیل کراهت زن از زندگی مشترک با بخشیدن تمام یا بخشی از مهریه خود از مرد طلاق می گیرد. در این نوع از بخشش مهریه، امکان رجوع از بخشش مهریه وجود دارد.

رجوع از بذل مهریه:

رجوع از بذل مهریه به چند روش انجام می شود که عبارتند از:

1-رجوع از بذل مهریه در طلاق توافقی:

در طلاق توافقی اگر زن مهریه اش را بذل کند به مدت 3 ماه بعد از ثبت صیغه طلاق در دفترخانه اسناد رسمی مجددا می تواند رجوع و نسبت به دریافت مهریه خود اقدام نماید. در مقابل مرد نیز امکان رجوع را دارد.

نکته : اگر چه طلاق توافقی قابل رجوع نیست اما در این مورد یعنی بذل مهریه امکان رجوع مرد برای ازدواج وجود دارد. به همین جهت برای اینکه زن دیگر حق رجوع از مهریه را نداشته باشد در هنگام ثبت صیغه طلاق در دفترخانه زن حق رجوع به مهریه را از خود ساقط می کند.

2-رجوع از بذل مهریه بعد از فوت شوهر:

مطابق ماده 85 قانون مدنی بعد از فوت واهب و یا متهب رجوع ممکن نیست و اگر زنی مهریه خود را بذل کند بعد از فوت شوهرش نمی تواند به مهریه رجوع کند.

بذل مهریه استحقاقی:

مطابق ماده 1082 قانون مدنی زمانی که عقد نکاه ایجاد می شود زوجه مالک تمام مهریه خود می شود و از زمانی که بین زن و شوهر نزدیکی واقع شده باشد زوجه می تواند تمام مهریه را مطالبه کند و هر نوع تصرفی که بخواهد در آن انجام دهد.

ماده 1092 قانون مدنی مقرر می دارد که در زمان طلاق در صورت عدم وجود نزدیکی، زوجه حق نصف مهریه را دارد و اگر شوهرش بیش از نصف مهریه را به او داده باشد می تواند آن را مسترد کند.این ماده در موردی است که استحقاق زوجه نصف مهریه است و  از آثار طلاق قبل از نزدیکی می باشد.