میزان فدیه در طلاق خلع

به موجب قانون مدنی، از جمله انواع طلاق باید به طلاق خلع اشاره داشت که در آن زوجه به دلیل کراهتی که به شوهر دارد، بدین خاطر که او را به طلاق راضی کند، مالی را به وی بذل می‌کند که به آن فدیه نیز گفته می‌گویند. ولی سوالی که در این رابطه امکان دارد مطرح گردد، این است که میزان فدیه در طلاق خلع چقدر است و مقدار فدیه در طلاق خلع چقدر است.

قانون مدنی در رابطه با اینکه میزان فدیه در طلاق خلع چقدر است، حکم به خصوصی را در نظر نگرفته است و صرفا به صورت کلی بیان داشته است که میزان فدیه در طلاق خلع ممکن است عین مهریه، بیش از مهریه و یا کمتر از مهریه باشد. بر همین اساس، در این مطلب به بررسی میزان فدیه در طلاق خلع خواهیم پرداخت.

طلاق خلع چیست؟

به موجب قانون مدنی، یکی از انواع طلاق، طلاق خلع است. در ماده ۱۱۴۶ قانون مدنی به طلاق خلع اشاره شده، که طلاقی است که زوجه در آن به خاطر کراهت از شوهر خود، در ازای پرداخت مالی به وی، جدا می‌شود.  

ممکن است این مال عین مهریه، معادل آن و یا کمتر یا بیشتر از مهریه باشد. به مالی که زن به مرد بذل می‌کند، فدیه می‌گویند و می‌تواند دین، منفعت یا عین باشد. در رابطه با میزان فدیه قانون ویژه‌ای وجود ندارد و مقدار آن با رضایت و توافق دو طرف مشخص می‌شود.

به طور مثال نفقه و یا اجرت شیر دادن به فرزند در مدت مشخص می‌تواند تحت عنوان فدیه در نظر گرفته شود. به صورت کلی طلاق به معنای انحلال عقد ازدواج دائم بوده و به موجب قانون حق طلاق به شوهر اختصاص دارد. با وجود این در مواردی همچون طلاق خلع زن حق طلاق از شوهر را خواهد داشت.

ارکان طلاق خلع

طلاق خلع دارای دو رکن اصلی است که عبارتند از:

بیزاری و کراهت زن از مرد به گونه‌ای که امکان ادامه زندگی مشترک وجود نداشته باشد و یا باعث نافرمانی و معصیت و بی‌توجهی به وظایف قانونی و شرعی و احساسات زوجین گردد.

بذل مال از طرف زن به مرد در ازای طلاق به نحوی که مرد در زمان عده امکان رجوع نداشته باشد.

فدیه چیست؟

فدیه در کشور ما یک حکم فقهی و قانونی بوده که از ایام گذشته تا به حال وجود داشته است. مفهوم لغوی فدیه به معنای پرداخت مبلغی به منظور آزادسازی یک اسیر یا زندانی است. علاوه بر این بعضا امکان دارد تحت عنوان مالی که جهت رهایی از شر یک شخص ظالم یا دزد تعیین گردد. 

به صورت کلی لازم است نسبت به این موضوع مطلع باشیم که فدیه به معنای پرداخت مال معینی به منظور خلاصی از مشکلات است. بر همین اساس است که در موضوع طلاق هم زوجه جهت خلاصی از مشکل و تنفر از شوهر خود، مال یا مبلغی را پرداخت می‌کند تا وی را راضی به طلاق نماید.

فدیه دارای چه ویژگی‌هایی است؟

همانگونه که قانون‌گذار اشاره داشته است، فدیه در طلاق ممکن است عین مهریه و یا معادل آن باشد. ولی ویژگی اصلی فدیه این می‌باشد که از مالکیت برخوردار است و مشخص و معین باشد. از این رو در شرایطی که مال مجهولی تحت عنوان فدیه در نظر گرفته شود، شوهر مالک آن نخواهد شد و بر همین اساس صیغه طلاق هم جاری نمی‌گردد.

ولی در شرایطی که فدیه از ویژگی‌های ذکر شده برخوردار باشد بلافاصله پس از جاری شدن صیغه طلاق شوهر مالک مال است و حق دارد در آن تصرف داشته باشد. لازم است توجه داشت که فدیه در طلاق صرفا برای شوهر مورد پیش بینی قرار می‌گیرد. این حقی بوده که قانون و فقه برای شوهر در نظر گرفته است، از این رو زن حق ندارد مدعی اخذ فدیه گردد.

در شرایطی که شوهر بخواهد همسر خود را طلاق بدهد، مرد موظف به پرداخت مهریه خواهد بود. بر همین اساس حق مالی که برای زوجه در نظر گرفته شده است همان مهریه می‌باشد. اقدام زوجه مبنی بر طلاق خلع و مبارات موجب می‌گردد، زوجه از حق مالی خود که همان مطالبه مهریه است، صرف نظر کند.

فدیه در طلاق چیست؟

بر اساس ماده 1146 قانون مدنی، زن در طلاق خلع قادر خواهد بود با بذل مالی تحت عنوان فدیه، توافق شوهر خود را جهت طلاق کسب کند. بر اساس همین ماده، زنی که به دلیل  کراهتی که از زندگی مشترک با شوهرش دارد، حاضر است مالی را که شرایط قانونی آن وجود دارد به وی بذل کند تا قادر به اخذ طلاق باشد.

لازم به ذکر است که فدیه در طلاق مبارات هم امکان‌پذیر است که به طلاق خلع شبیه بوده و به دلیل عدم رضایت در زندگی مشترک و کسب موافقت شوهر صورت می‌پذیرد.

هم طلاق خلع و هم طلاق از نوع مبارات هر دو از موارد طلاق بائن محسوب می‌گردند و در هر دو نوع فدیه وجود دارد. تنها تفاوتی که وجود دارد میزان فدیه در طلاق خلع و مبارات بوده که موجب می‌گردد این دو طلاق هم با یکدیگر متفاوت باشند.

همچنین لازم است بدانید که فدیه یک حق قانونی بوده که برای مرد در نظر گرفته شده است و زن حق ندارد از این حکم جهت دریافت مال از شوهر خود بهره‌گیری نماید. مرد حق دارد با تقدیم تقاضای عدم سازش با زوجه خود به دادگاه خانواده نسبت به طلاق اقدام نماید.

میزان فدیه در طلاق خلع

میزان فدیه در طلاق خلع در قانون مدنی تعیین نشده است. به موجب ماده 1146 قانون مدنی: «طلاق خلع آن است که زن به واسطه کراهتی که از شوهر خود دارد در مقابل مالی که به شوهر می‌دهد طلاق می‌گیرد اعم از اینکه مال‌ مزبور عین مهر یا معادل آن و یا بیشتر و یا کمتر از مهر باشد.» ولی در طلاق مبارات که نفرت و کراهت زوجین دو طرفه است، میزان فدیه امکان ندارد از مهریه بیشتر باشد.

نکته مهمی که در این خصوص وجود دارد این است که قبول میزان فدیه در طلاق خلع بر ذمه شوهر بوده و شوهر حق دارد با در نظر داشتن میزان فدیه آن را قبول کرده و زوجه را طلاق بدهد و یا میزان فدیه را قبول نکند.

میزان فدیه در طلاق مبارات

بر اساس ماده 1147 قانون مدنی، زن و شوهر هر دو از زندگی مشترک بیزار هستند. ولی شوهر راضی به طلاق زوجه خود نیست. دقیقا مثل طلاق خلع، در طلاق مبارات هم زوجه از مرد نفرت داشته و حاضر است با بذل نمودن مالی به شوهر خود طلاق اخذ نماید. در طلاق مبارات میزان فدیه ممکن است معادل مهریه و یا حتی از آن کمتر باشد.

رجوع از فدیه در طلاق خلع و مبارات

تا به اینجا در رابطه با قوانین مرتبط با فدیه و میزان آن در انواع طلاق خلع و مبارات توضیح دادیم و بر اساس مواد 1146 و 1147 قانون مدنی، تفاوت‌های این دو نوع طلاق را مورد بررسی قرار دادیم. در این بخش قصد داریم در رابطه با شرایط رجوع از فدیه در طلاق خلع و مبارات و به طور کلی امکان این موضوع توضیح ‌دهیم.

به موجب ماده 1150 قانون مدنی، عده در طلاق به معنای مدت زمانی بوده که زوجه پس از طلاق حق ازدواج مجدد ندارد؛ از این رو بر اساس قانون زوجه حق ندارد در مدت عده به هیچ وجه ازدواج  مجدد کند. در قانون مدت زمان عده با توجه به شرایط متفاوت بوده و به طور معمول 3 ماه است؛ البته این مدت زمان برای زن باردار تا انتهای وضع حمل خواهد بود.

رجوع در طلاق به معنای آن است که مرد در مدت زمان عده رجوع کند؛ یعنی اینکه در ایام عده شوهر حق دارد بدون جاری شدن صیغه نکاح به زوجه خود باز گردد و فقط صیغه طلاق فاقد اعتبار می‌گردد. ولی نکته مهمی که وجود دارد این است که در طلاق خلع و مبارات مرد حق رجوع نخواهد داشت.

در رابطه با رجوع فدیه در طلاق خلع و مبارات لازم است بدانید که این موضوع صرفا در مدت عده برای زوجه امکان پذیر می‌باشد. در حقیقت زوجه حق دارد در ایام عده از پرداخت فدیه چشم‌پوشی کند و در این شرایط شوهر هم اجازه رجوع به زوجه خود را به دست خواهد آورد.

چنانچه در این زمینه نیاز به مشاوره تلفنی دارید میتوانید به سایت مشاوره حقوقی آنلاین وکیل وند مراجعه نمایید.