زیان معنوی ناشی از جرم - نمونه دادخواست - مدارک آن
زیان معنوی ناشی از جرم
پس از ارتکاب جرم زیانی به بزه دیده وارد خواهد شد که در برخی مواقع به جسم انسان و در برخی موارد نیز سبب وارد آمدن خسارت به اموال و دارایی وی می‌شود. اما ضرر و زیان ناشی از جرم همیشه جنبه مالی نداشته بلکه در برخی موارد امور غیر مادی همچون احساسات و عواطف بزه دیده نیز می‌تواند آسیب ببیند. ما نیز در این مقاله قصد داریم راجع به زیان معنوی ناشی از جرم و نحوه مطالبه آن صحبت کنیم با ما همراه باشید.
منظور از خسارت و انواع آن
واژه خسارت در لغت به معنای غرامت و ضرر بوده و در اصطلاح حقوقی نیز به معنای ضرر و زیانی است که موجب از بین رفتن حق مالی یا معنوی فرد خواهد شد. خسارت شامل موارد مختلفی همچون خسارت مالی، معنوی، جسمانی و خسارات ناشی از عدم النفع می‌باشد که البته در برخی جرایم امکان وجود خسارات متعدد نیز وجود دارد.
برای اینکه بزه دیده بتواند خسارت ناشی از جرم را مطالبه کند باید به دادگاه مراجعه کرده و درخواست خود را ثبت نماید.
منظور از خسارت معنوی چیست؟
یکی از انواع خسارت، خسارت معنوی است و منظور از آن زیانی است که به حیثیت و اعتبار افراد وارد می‌شود.
در قانون تعریف مشخصی از خسارت معنوی ارائه نشده است اما صریحا آن را قابل مطالبه دانسته است به عنوان مثال در ماده 10 قانون مسئولیت مدنی بیان می‌دارد کسی که به حیثیت و اعتبار شخصی یا خانوادگی وی لطمه وارد می‌شود، می تواند از کسی که لطمه وارد آورده است جبران خسارت مادی و معنوی خود را بخواهد.
انواع خسارات معنوی
حال که با مفهوم خسارت معنوی آشنا شدیم بهتر است بررسی کنیم این خسارت به چند دسته تقسیم می‌شود. در حالت کلی خسارت معنوی به دو دسته:
- صدمه‌هایی که به عواطف و احساسات فرد بزه دیده وارد می‌شود یکی از انواع خسارات معنوی است که این صدمه شامل آسیب‌های به علاقه‌های خانوادگی، هنری، عاطفی و ... می‌شود.
- نوع دوم خسارت معنوی، صدمه بر بخش معنویات انسان یا سرمایه‌های معنوی است که می‌تواند شامل مواردی همچون شخصیت و آزادی‌های فردی و و اجتماعی، شرافت و حیثیت فرد و ... باشد.
تقسیم می شود.
نحوه طرح شکایت جهت مطالبه زیان معنوی
از دیگر مسائل که باید در رابطه با زیان معنوی مورد بررسی قرار گیرد نحوه دریافت زیان معنوی ناشی از جرم است. مطالبه زیان معنوی ناشی از جرم از طریق دادگاه امکان‌پذیر است اما قبل از هر چیز فرد باید با مراجعه به یکی از دفاتر خدمات قضایی یا سامانه ثنا، به آدرس
sana.adliran.ir شکواییه خود را ثبت کند تا به دادسرا ارجاع داده شود.
هنگامی که وقوع جرم محرز شد و در دادگاه مورد بررسی قرار گرفت شاکی می‌تواند با مراجعه مجدد به یکی از دفاتر خدمات الکترونیک قضائی دادخواست مطالبه زیان معنوی را با قید شماره پرونده و شعبه رسیدگی کننده به دادگاه کیفری ارسال کند. لازم به ذکر است شاکی موظف خواهد بود هزینه‌های دادرسی را بر اساس تعرفه دفاتر خدمات الکترونیک پرداخت نماید تا درخواست وی ثبت شود.
مراحل رسیدگی به جرم زیان معنوی در دادگاه کیفری
پس از اینکه درخواست مطالبه زیان معنوی ثبت و به دادگاه ارجاع داده شد دادگاه می‌تواند رسیدگی به آن را همراه با رسیدگی به جنبه کیفری جرم انجام دهد و در حکمی واحد نتیجه را اعلام کند. اما در برخی موارد رسیدگی به درخواست زیان معنوی با تاخیر انجام خواهد شد که در این صورت شاکی این امکان را خواهد داشت که درخواست خود را مسترد کرده و آن را به دادگاه حقوقی ارسال نماید. البته باید گفت پرداخت هزینه دادرسی مجدد، در این مرحله نیازی نخواهد بود.
مراحل رسیدگی به جرم زیان معنوی در دادگاه حقوقی
فرد بزه دیده می‌تواند علاوه بر دادگاه کیفری درخواست مطالبه زیان معنوی را در دادگاه حقوقی نیز مورد بررسی قرار دهد. دادگاه حقوقی نیز پس از اینکه دادخواست را دریافت نمود اقدام به تشکیل پرونده و جلسه دادرسی خواهد کرد.
وقت دادرسی نیز از طریق ابلاغیه به خواهان یا شاکی و خوانده یا متهم اطلاع رسانی خواهد شد تا در موعد مقرر حضور داشته باشند. در صورتی که پس از بررسی ادله‌های موجود، ورود زیان معنوی ثابت شود دادگاه حکم به جبران ضرر توسط متهم خواهد داد.
جبران خسارات معنوی نیز گاهی می‌تواند با پرداخت وجه صورت پذیرد و در برخی موارد نیز به تناسب مورد جرم ممکن است از طریق مواردی همچون عذرخواهی، درج حکم در روزنامه و ... انجام پذیرد.
مدارک لازم جهت تقدیم دادخواست مطالبه خسارت معنوی
برای اینکه شاکی بتواند درخواست مطالبه خسارت معنوی را از دادگاه داشته باشد موظف است که یک فرم مخصوص تکمیل نماید. مدارک لازم جهت ثبت این درخواست شامل:
کارت شناسایی ملی شماره پرونده استنادی مورد نظرپرداخت هزینه دادرسی رای دادگاه کیفری مبنی بر محکومیت متهم پرون
می‌شود. عدم وجود هر کدام از این اسناد می‌تواند روال رسیدگی به دادخواست را تا حد زیادی عقب بیندازد.
نمونه دادخواست مطالبه خسارت معنوی
برای اینکه بتوان یک دادخواست مطالبه خسارت معنوی به صورت قانونی و صحیح نوشت بهتر است با یک نمونه آن از قبل آشنا بود.
به عنوان مثال دادخواست مطالبه خسارت معنوی از نوع صدمات غیر جسمی را می‌توان اینگونه تنظیم نمود:
خواسته :
مطالبه خسارت معنوی لطمات روحی و روانی و حیثیتی ناشی از شکایت کیفری واهی خوانده از خواهان
ریاست محترم دادگاه حقوقی تبریز
با سلام؛ احتراماً به استحضار می رساند :
اینجانب سابقاً کارمند رسمی سازمان خوانده بوده و متاسفانه در سال 1400 خوانده بدون دلیل و مدرک، با طرح اتهام واهی و کذب به اینجانب، شکایت کیفری اختلاس از اینجانب مطرح نمود که در نهایت اینجانب طی دادنامه صادره از شعبه … دادگاه تجدید نظر استان تبریز تبرئه گردیدم.
اما به واسطه شکایت کذب و واهی خوانده، اینجانب از کار برکنار و اخراج شدم و به مدت دوماه بازداشت موقت بودم و در جامعه و بین خویشاوندان و حتی خانواده نیز بی آبرو و بی اعتبار شدم و مجبور به ترک محل شدم بدین جهت لطمات حیثیتی و شرافتی و معنوی و عاطفی زیادی به اینجانب وارد گردید که خوانده علاوه بر جبران خسارات مادی حقوق و مزایای معوقه، ملزم به پرداخت خسارت معنوی به اینجانب نیز می‌باشد.
سخن آخر
هر جرم و جنایتی علاوه بر اینکه ضررهای مالی یا جانی به بزه دیده وارد کند می‌تواند به حیثیت و آبروی فرد نیز آسیب بزند. در همین راستا قانون در راستای برقراری عدالت در جامعه امکان مطالبه خسارات معنوی در جرایم را به شاکی داده است.
برای دریافت این خسارت قبل از هر چیز جرم باید محرز شده باشد و در روند رسیدگی به پرونده شاکی مجاز خواهد بود دادخواست مطالبه زیان معنوی ناشی از جرم را به دادگاه تقدیم کند. از مدارک لازم برای طرح این دادخواست باید به کارت شناسایی، شماره پرونده استنادی و ... اشاره کرد.
چنانچه سوالی در مورد احاله دارید میتوانید با وکیل های ما در سایت وکیل وند در ارتباط باشید.
