ارث فرزند قبل از مادر چگونه محاسبه می شود ؟
ارث، یکی از مسائل حقوقی و اجتماعی مهم است که از دیرباز توجه بسیاری را به خود جلب کرده است. در این میان، ارث فرزند فوت شده قبل از مادر وارثانی را درگیر مسائل حساسی می‌کند. این موضوع به نظر می‌رسد که در برخی جوامع بیشتر به شکل موروثی و سنتی مورد توجه قرار می‌گیرد، اما با تغییرات اجتماعی و حقوقی، تعدادی از کشورها به سمت تعادل بین حقوق فرزندان و والدین خود حرکت کرده‌اند.
در مواجهه با وراثت فرزندان به مادر پس از فوت پدر یا مادرشان، قوانین محلی و اصول حقوقی تعیین‌کننده این موضوع را مشخص می‌کنند. اصول ارث‌بری، تعداد فرزندان، میزان دارایی‌های بازمانده، وضعیت ازدواج و اقارب نزدیک در این فرآیند نقش دارند.
موازین اجتماعی و قوانین حقوقی متفاوتی در سراسر جهان وجود دارند که این موضوع را مدیریت می‌کنند. بنابراین، درک دقیق این موضوع بسیار مهم است تا از تضارب‌ها و مشکلات حقوقی جلوگیری شود و حقوق همه افراد در این فرآیند محفوظ بماند.
معمولا زمانی که صحبت از انحصار از وراثت می‌شود، ارث بردن فرزند از ترکه والدین به ذهن می‌آید. اما گاهی با فوت فرزند پیش از پدر و مادرش و تقسیم ارث میان ورثه‌ی متوفی مواجه می‌شویم.
در این مقاله به بررسی ارث فرزند فوت شده میپردازیم.
سهم الارث فرزند فوت شده قبل از مادر و پدر چیست؟
براساس قانون، مادر جزو ورثه طبقه نخست است، زمانی که کسی فوت کند و مادر او زنده باشد، نسبت به بقیه خویشاوندان دارای اولویت بالاتری در ارث بری است.
البته پدر و فرزندان هم این اولویت را مانند مادر برخوردار می باشند که با توجه به شرط وجود یا عدم وجود فرزند برای متوفی این سهم‌الارث متفاوت خواهد بود
در صورتی که فرزند فوت شده، وارث دیگری نداشته باشد، مادر از اموال فرزند به عنوان "رد" ارث می‌برد. رد، مقداری از ارث است که به وارثانی می‌رسد که سهم الارث مشخصی ندارند.
بنابراین، ماده ۹۰۶ قانون مدنی درباره حکم فرزند فوت شده ای که پدر و مادر یا یکی از آن ها در قید حیات باشند و فرزند فوت شده فاقد همسر و فرزند اعم از پسر و دختر باشد این چنین مقرر داشت:
« اگر برای متوفی اولاد یا اولاد اولاد از هر درجه که باشند موجود نباشد هر یک از ابوین در صورت انفراد تمام ارث را می برد و اگر پدر و مادر میت هر دو زنده باشند مادر یک ثلث(یک سوم) و پدر دو ثلث(دو سوم) می برد .
یکی از موضوعات مورد بحث در زمان تقسیم ترکه، سهم مادر از ارث فرزند است که در این حالت پسر یا دختر بودن متوفی نیز مطرح می‌شود. از این رو در ادامه به این موضوع پرداخته‌ایم.
با توجه به اینکه فرزند به جای مانده از متوفی، دختر یا پسر بوده و با در نظر گرفتن تعداد فرزندان، نحوه تقسیم ارث فرزند فوت شده ، متفاوت خواهد بود و سهم الارث مادر از اموال فرزند فوت شده، به شرح زیر است:
1. اگر فرزند فوت شده، فرزند دیگری داشته باشد:
اگر فرزند قبل از مادر بمیرد و اولاد داشته باشد، اولاد او از مادر ارث می‌برند.
طبق ماده ی ۹۰۸ قانون مدنی: « هرگاه پدر یا مادر متوفی یا هر دو ابوین او موجود باشند با یک دختر، فرض هریک از پدر و مادر سدس(یک ششم) ترکه و فرض دختر نصف آن (یک دوم) خواهد بود و ما بقی باید بین تمام وراث به نسبت فرض آنها تقسیم شود »
بر طبق ماده‌ی ۹۰۹ قانون مدنی: « هرگاه پدر یا مادر متوفی یا هر دو ابوین او موجود باشند با چند دختر فرض تمام دخترها دو ثلث (دو سوم) ترکه خواهد بود که بالسویه بین آنها تقسیم می شود و فرض هر یک از پدر و مادر یک سدس (یک ششم) و ما بقی اگر باشد بین تمام ورثه به نسبت فرض آنها تقسیم می شود... »
چنانچه وراث فرزند فوت شده، پدر و مادر و فرزندان پسر او باشند، سهم هر کدام از پدر و مادر از ترکه، یک ششم بوده و بقیه ترکه به فرزندان می رسد.
بنابراین در این حالت، بحث تقسیم اضافه ترکه میان وراث به نسبت سهامشان مطرح نمی گردد.
2. اگر فرزند فوت شده، همسر داشته باشد:
مطابق ماده ۹۱۳ قانون مدنی، اگر در لحظه فوت فرزند همسر وی در قید حیات باشد ابتدا سهم ارث زوج یا زوجه از ترکه به او داده می شود.
به این ترتیب که، سهم ارث زوج، یک دوم ترکه در صورت نبود فرزند، و یک چهارم ترکه در صورت وجود فرزند برای متوفی بوده
سهم ارث زوجه، یک چهارم ترکه در صورت نبود فرزند، و یک هشتم ترکه در صورت وجود فرزند برای متوفی می باشد.
پس از پرداخت این سهام، مابقی ترکه میان بقیه وراث طبق ترتیبی که توضیح داده شد، تقسیم می گردد.
وجود وصیت نامه:
لازم به ذکر است که اگر فرزند فوت شده وصیت نامه ای داشته باشد که تعیین کننده تقسیم ارث باشد، آن وصیت نامه به عنوان معیار مشخصی برای توزیع ارث فرزند فوت شده مورد استفاده قرار می‌گیرد. وصیت نامه می‌تواند تعیین کننده نحوه تقسیم ارث بین والدین و دیگر وراث باشد.
در پایان:
تقسیم ارث باید با رعایت تشریفات قانونی انجام شود. در صورتی که ورثه در مورد تقسیم ارث توافق نداشته باشند، می‌توانند به دادگاه مراجعه کنند و دادگاه با توجه به قوانین و مقررات، سهم الارث هر یک از ورثه را تعیین می‌کند.
بسیار مهم است که با یک وکیل متخصص در امور میراث مشورت بگیرید دقت و دانش حقوقی در این زمینه ضروری است تا مشکلات آینده جلوگیری شود.
همچنین معامله باید به دور از احساسات انجام شود چرا که این امر ممکن است به تضادها و تنش‌هایی منجر شود، بنابراین تعهد به حفظ ارتباط خوب با خواهران و برادران و تبادل نظر مداوم از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.
