احاله چیست؟شرایط و نمونه درخواست آن

احاله

هنگامی که جرمی در جامعه اتفاق می‌افتد باید در مرجع قضایی صالح مورد پیگیری قرار گرفته تا مجرم به سزای عمل خود برسد و عدالت برقرار شود. جهت پیگیری بهتر جرایم واقع شده، هر دادگاه تنها می‌تواند به دعاوی در صلاحیت خود رسیدگی نماید مگر اینکه موارد استثنا مورد نظر قانونگذار وجود داشته باشد. 

در حقوق اصطلاحی وجود دارد به نام احاله که در لغت به معنای واگذار کردن، ارجاع دادن، محول کردن یا حواله دادن می‌باشد و ما در این مقاله قصد داریم مفهوم اصطلاحی آن را مورد بررسی قرار دهیم با ما همراه شوید.  


احاله چیست

همانطور که به آن اشاره شد احاله در لغت به معنای واگذار کردن، محول کردن یا حواله دادن می‌باشد اما چنانچه احاله در قانون آیین دادرسی کیفری مطرح گردد به این معنا خواهد بود که پس از وقوع جرم، دادگاهی که دارای صلاحیت محلی است رسیدگی به پرونده‌ را به دادگاه هم عرض خود که صلاحیت رسیدگی را ندارد ارجاع دهد.  

لازم به ذکر است این امر فقط در موارد استثنا در قانون آیین دادرسی کیفری، امکان پذیر خواهد بود. احاله کیفری فقط در صلاحیت محلی مصداق دارد اما در صلاحیت ذاتی، امکان پذیر نبوده و خلاف قانون می‌باشد. 

 

انواع احاله

حال که با مفهوم احاله آشنا شدیم بهتر است با انواع آن نیز آشنا شویم. طبق بررسی‌های انجام شده احاله به دو نوع کیفری و حقوقی تقسیم می‌شود که احاله کیفری در قانون آیین دادرسی کیفری پیش‌بینی شده و مفهوم آن ارجاع پرونده به دادگاه هم عرض حوزه قضایی جهت رسیدگی است. اما احاله حقوقی زمانی اتفاق خواهد افتاد که بین قوانین بین‌المللی و داخلی تعارضی وجود داشته و در نتیجه دادگاه صالح صدور حکم را به دادگاه ایران یا کشوری غیر از ایران یا کشور خود ارجاع بدهد.


انواع احاله حقوقی

یکی از انواع احاله، احاله حقوقی است که خود دارای انواع مختلفی می‌باشد که شامل:

•     احاله حقوقی درجه اول :در مواردی همچون احوال شخصیه اتباع خارجه مقیم ایران، قانون بین‌المللی صدور حکم را به قانون ایران یا قانون کشور خود احاله می‌دهد.  

•       احاله حقوقی درجه دوم:احاله حقوقی درجه دو نیز زمانی مطرح می‌شود که قانون کشور خارجی صدور حکم در مواردی همچون احوال شخصیه اتباع خارجه مقیم ایران را به قانون کشوری غیر از ایران یا کشور خود احاله می‌دهد.  

•       احاله حقوقی بر اساس قانون آیین دادرسی مدنی: در ماده 91 قانون آیین دادرسی مدنی پیش‌بینی شده است که در مواردی همچون قرابت نسبی یا سببی دادرس تا درجه سوم از هر طبقه با اصحاب دعوا و ... احتمال احاله پرونده به دادگاه دیگر وجود دارد.  


احاله در چه شرایطی انجام می شود؟

یکی از سوالاتی که ممکن است در این بخش به وجود بیاید موارد احاله پرونده است. بر اساس ماده 419 قانون آیین دادرسی کیفری در صورتی که متهم یا بیشتر متهمان پرونده در حوزه دیگری اقامت داشته باشند احتمال اینکه پرونده احاله شود بسیار بالا خواهد بود. از دیگر موارد احاله پرونده محل وقوع جرم است؛ زیرا اگر محل وقوع از دادگاه صالح دور باشد پرونده جهت رسیدگی به دادگاه دیگری که به محل نزدیک تر باشد ارجاع داده خواهد شد.

 در ماده 420 قانون آیین دادرسی کیفری نیز ذکر شده است که به منظور حفظ نظم و امنیت عمومی و بنا به پیشنهاد رئیس قوه قضائیه یا دادستان نیز رسیدگی به برخی پرونده‌ها به حوزه‌های قضایی دیگری احاله می‌شود.  

متهم یا شاکی و دیگر افراد حق درخواست احاله را نخواهند داشت اما این امکان را دارند که مراتب را به رئیس حوزه قضایی اعلام کنند. رئیس حوزه مبدأ یا رئیس حوزه قضایی مبدأ از جمله افرادی هستند که حق درخواست احاله را دارند.  

همچنین رئیس قوه‌ی قضاییه یا دادستان کل کشور نیز می‌توانند به منظور حفظ نظم و امنیت عمومی درخواست احاله داشته باشد. البته موافقت شعبه اول دادگاه تجدیدنظر و دیوان عالی کشور نیز در اجرایی شدن درخواست تاثیر دارد.


درخواست احاله با کیست؟

همانطور که گفته شد برخی مراجع قضایی می‌توانند درخواست احاله پرونده را داشته باشند اما مرجعی که امکان رسیدگی به درخواست احاله را دارد باید از حیث درجه از دادگاه درخواست دهنده بالاتر باشد.  

اگر درخواست احاله پرونده از حوزه ای به حوزه دیگر یک استان باشد شعبه اول دادگاه تجدید نظر همان استان باید به درخواست رسیدگی کند اما اگر درخواست احاله از حوزه یک استان به حوزه دیگری باشد دیوان عالی کشور به آن رسیدگی خواهد کرد.


نمونه درخواست احاله پرونده

برای اینکه بتوانیم بهتر با بحث احاله آشنا شویم یک نمونه درخواست احاله پرونده به دلیل اقامت شاکی و شهود در حوزه دیگر را بررسی خواهیم کرد.  


عنوان:

درخواست احاله پرونده به دلیل اقامت شاکی و شهود در حوزه دیگر 


 شرح درخواست: نظر به اینکه برابر اظهارات طرفین و محتویات و اوراق موجود در پرونده ملک مورد تنازع در شهرستان ... و کلیه استعلامات و رسیدگی بدوی در آن شهرستان صورت گرفته هر چند استعلامات به صورت ناقص انجام پذیرفته و مجدداً جهت رسیدگی و اثبات ادعای شاکی آقای م. خ. می‌بایست از ادارات ذیربط استعلام گرفته شود اما انجام این امر مستلزم صرف زمان زیادی (صدور نیابت قضایی و ... ) و مهیا نمودن موجبات اطاله دادرسی می‌باشد و از طرفی جملگی اصحاب دعوی اعم از شاکی و شهود ایشان همگی مقیم شهرستان ... بوده و مشتکی عنهم نیز اهل .... و ساکن موقت ..... می‌باشد لذا مستنداً به ماده 63 قانون آیین دادرسی کیفری قرار احاله به دادسرای عمومی و انقلاب ک. صادر و اعلام میگردد.

سخن آخر

همه دولت‌ها برای برقراری نظم و امنیت در جامعه اقدام به رسیدگی به جرائم و اختلافات واقع شده می‌کنند تا بتوانند عدالت را برقرار سازند. به همین جهت مراجع قضایی مختلفی مسئولیت رسیدگی به هر جرمی را دارند اما گاهی در روند رسیدگی به پرونده به دلایل مختلفی همچون فاصله زیاد محل جرم واقع شده با دادگاه صالح و ... قرار احاله صادر خواهد شد. 


چنانچه سوالی در مورد احاله دارید میتوانید با وکیل های ما در سایت وکیل وند در ارتباط باشید.