طلاق توافقی چیست؟

ازدواج، یکی از مقدس‌ ترین پیوند های بشری، مبنای تشکیل خانواده و ثبات جامعه است. با این حال، در برخی موارد، این پیوند به دلیل ناهمواری‌ ها و اختلافات، به جدایی و طلاق می‌انجامد.

طلاق، به عنوان یک پدیده اجتماعی و حقوقی، دارای ابعاد و پیامد های مختلفی است

طلاق توافقی، یکی از انواع طلاق در نظام حقوقی ایران است که در آن، زوجین با رضایت و اراده‌ی آزاد خود، نسبت به انحلال عقد نکاح و تعیین تکلیف در خصوص حقوق و تکالیف ناشی از آن، به توافق می‌رسند.

این نوع طلاق، در مقایسه با سایر انواع طلاق، از جمله مزایایی همچون سرعت، سهولت و حفظ احترام متقابل زوجین برخوردار است.

در طلاق توافقی، زن و شوهر با حضور در دادگاه خانواده و ارائه دادخواست طلاق توافقی، شروط مورد نظر خود را در خصوص مهریه، حضانت فرزندان، نفقه، جهیزیه و سایر حقوق و تکالیف مالی و غیرمالی، به طور کتبی اعلام می‌نمایند.

ما در این مقاله سعی داریم به طور کامل و با جزئیات بیشتر به مسئله مهریه در طلاق توافقی بپردازیم؛ اگر با سوالات مختلف در این موضوع مواجه هستید، پیشنهاد می‌کنیم تا انتها همراه ما باشید‌. 

شرایط مهریه در طلاق توافقی چگونه است؟

برخی افراد تصور می‌کنند که در طلاق توافقی، بخشش مهریه توسط زن الزامی است. این باور غلط نه تنها در قانون جایی ندارد، بلکه با روح طلاق توافقی که بر پایه توافق و رضایت طرفین استوار است، همخوانی ندارد.

در طلاق توافقی، زن و شوهر آزادند در مورد مهریه به هر توافقی که می‌رسند، دست پیدا کنند. این توافق می‌تواند شامل بخشش کامل یا بخشی از مهریه، تبدیل مهریه به اموال دیگر مانند ملک یا وجه نقد، تعیین نحوه پرداخت مهریه به صورت اقساط و یا هر نوع توافق دیگری باشد.

مهم‌ ترین نکته در این میان، رضایت و توافق کامل زن و شوهر بر سر مهریه است. زن می‌تواند در ازای طلاق، تمام یا بخشی از مهریه خود را ببخشد، اما این به هیچ وجه اجباری نیست و او می‌تواند برای مهریه خود هر شروط و توافقی که مدنظر دارد را تعیین کند.

در واقع، طلاق توافقی فرصتی برای زن و شوهر است تا با لحاظ کردن شرایط خود، در مورد مهریه و سایر حقوق و تکالیف به توافقی عادلانه و رضایت‌ بخش دست پیدا کنند.

مسائل مهم در طلاق توافقی چیست؟

در طلاق توافقی سه موضوع مهم باید مد نظر زن و شوهر قرار بگیرد:

• حضانت فرزندان:

 بدون شک، آینده و سرنوشت فرزندان، مهم‌ ترین دغدغه زوجین در هنگام جدایی است. در طلاق توافقی، زوجین باید با سعه صدر و در نظر گرفتن مصلحت فرزندان، در مورد حضانت و نحوه تربیت آن‌ ها به توافق برسند.

• مهریه:

مهریه، حقی شرعی و قانونی برای زن است که در طلاق توافقی نیز تکلیف آن باید مشخص شود. در این زمینه، زوجین می‌توانند با توافق یکدیگر، مهریه را به طور کامل یا به صورت قسطی پرداخت کنند و یا در مورد بخشش یا معاوضه آن تصمیم‌ گیری کنند.

لذا موضوع مهریه در طلاق توافقی به قدری مهم است که اگر یکی از زوجین با آنچه در دادخواست طلاق توافقی در این زمینه ثبت شده است موافق نباشد، بحث طلاق منتفی خواهد شد و امکان صدور حکم طلاق غیر ممکن می‌شود.

• نفقه:

 نفقه، شامل تامین نیازهای مالی زن از جمله خوراک، پوشاک، مسکن و ... می‌شود. در طلاق توافقی، زوجین باید تکلیف نفقه را در زمان عده و پس از طلاق به طور شفاف و روشن مشخص کنند.

محاسبه میزان مهریه در طلاق توافقی چگونه است؟

برخلاف تصور رایج در طلاق توافقی، هیچ فرمول ثابتی برای تعیین مهریه وجود ندارد و این موضوع کاملاً به توافق زوجین بستگی دارد. آن ها می‌توانند با یکدیگر مذاکره کنند و به توافقی عادلانه در مورد مهریه، درست مانند هر معامله دیگری بر سر تقسیم اموال، دست پیدا کنند.

در نهایت، دادگاه نیز بر اساس توافق زوجین، میزان مهریه را نهایی می‌کند.

همانطور که می‌دانید، در برخی موارد خانم‌ ها برای تسریع روند طلاق، بخشی از مهریه خود را می‌بخشند. این نوع طلاق را "طلاق خلع" می‌نامند؛ در این نوع طلاق، زن به دلیل تنفر از همسرش و با پرداخت وجهی به او، تقاضای طلاق می‌کند.

اما این به هیچ وجه به معنای این نیست که در همه طلاق‌ های توافقی، مهریه به زن تعلق نمی‌گیرد. حتی در مواردی دیده شده که زن علاوه بر بخشش مهریه، مبالغی را نیز به همسرش می‌پردازد تا او راضی به طلاق شود.

اما به یاد داشته باشید که این‌ها همگی توافقی هستند و هیچ اجباری در کار نیست.

نحوه پیگیری و مطالبه مهریه پس از طلاق توافقی به چه صورت است؟

طبق قانون، اگر مرد در مهلت مقرر مهریه را به همسرش پرداخت نکند، زن می‌تواند از طریق مراجع قانونی برای احقاق حق خود اقدام کند. در این مسیر، مراحلی باید طی شود که در اولین قدم طرح دادخواست مطالبه مهریه می باشد.

زن با مراجعه به دادگاه خانواده و ارائه مدارک لازم، دادخواست مطالبه مهریه را ثبت می‌کند. اگر قبوض اقساطی توسط دفترخانه طلاق صادر شده باشد و مرد پرداخت نکند با مراجعه زن به دفتر طلاق اجراییه صادر می شود.

طبق ماده ۲۲ قانون حمایت خانواده، در صورت عدم پرداخت مهریه توسط زوج، دادگاه مکلف است تا معادل ۱۱۰ سکه بهار آزادی یا مابه‌ازای آن را به نفع زوجه از اموال زوج توقیف و به وی پرداخت کند.

لازم به ذکر است که جهت دریافت مازاد بر ۱۱۰ سکه، زوجه موظف است اموال زوج را به دایره اجرای دادگاه یا اداره ثبت اسناد معرفی نماید تا از طریق اجراییه نسبت به وصول آن اقدام شود.

بخشش مهریه در طلاق توافقی چگونه است؟

در طلاق‌ های توافقی، بخشش مهریه یکی از موضوعات مهم و چالش‌ برانگیز است. اغلب آقایان در قبال طلاق، خواستار بخشش کامل مهریه توسط خانم هستند.

ممکن است خانم در اثر شرایط یا به میل خود، تمام یا بخشی از مهریه را ببخشد، اما بعد از مدتی پشیمان شود. با توجه به این که پشیمانی از این تصمیم متداول است، قانون شرایطی را برای رجوع از بخشش مهریه در نظر گرفته است.

جلق قانون ثبت بخشش مهریه به دو صورت "اقرار به وصول" و "هبه مهریه"  باید به طور کتبی و رسمی در یکی از دفاتر اسناد رسمی ثبت شود. این امر به منظور جلوگیری از بروز هرگونه سوء استفاده و اختلاف در آینده ضروری است.

• اقرار به وصول:

در این روش، خانم در دفترخانه اقرار می‌کند که مهریه خود را به طور کامل یا قسمتی از آن دریافت کرده و دیگر هیچگونه طلبی از همسر خود در این خصوص ندارد. در این حالت، امکان رجوع از بخشش مهریه وجود ندارد و این امر به منزله بذل مهریه تلقی می‌شود.

• هبه مهریه:

 در مورد هبه مهریه، شرایط با سایر انواع مهریه‌ها اندکی متفاوت است. هبه، در لغت به معنای بخشیدن است. در هبه مهریه، خانم با امضای سند هبه، مهریه خود را به همسرش واگذار می‌کند. با این حال، برخلاف سایر اموال که پس از هبه غیرقابل رجوع هستند، در هبه مهریه امکان رجوع از سوی زوجه وجود دارد.

البته برای رجوع مهریه در این مورد نیز شرایط خاصی وجود دارد. اگر بذل مهریه صورت گیرد، امکان رجوع از بخشش مهریه وجود دارد؛ اما اگر ابراء مهریه  انجام شود، دیگر راهی برای رجوع باقی نمی‌ماند. 

طلاق در دوران عقد و مطالبه مهریه ؟

منظور از دوران عقد، زمان بین عقد و شروع زندگی مشترک است. آنچه از دیدگاه قانون برای طلاق اهمیت دارد زناشویی به معنای خاص بین زوجین است. اگر بین زن و شوهر نزدیکی جنسی کامل انجام شده باشد تمام مهریه به زن تعلق می گیرد و دیگر توافق آن هاست که برای طلاق توافقی چه تصمیمی بگیرند.

اگر بین زوجین زناشویی واقع نشده باشد، تا قبل از طلاق زن می تواند همه مهریه را مطالبه کند و فقط در زمان طلاق است که زن مستحق نصف آن خواهد بود. لذا در این جا نیز علی رغم این که بر طبق قانون و شرع، زن مستحق نصف مهریه است بستگی به توافق زوجین دارد که بخواهند برای طلاق و مهریه چه تصمیمی بگیرند.

سخن پایانی:

ما درک می‌کنیم که طلاق می‌تواند تجربه‌ ای دشوار و پیچیده باشد. به همین دلیل، اکیدا توصیه می‌کنیم که قبل از هرگونه اقدامی، با یک وکیل متخصص در زمینه طلاق توافقی یا مهریه مشورت کنید.

وکیل می‌تواند با بررسی شرایط زن، او را از تمام حقوق قانونی خود در مورد مهریه، از جمله انواع مهریه (سکه، وجه نقد، ملک و ...) و نحوه محاسبه آن، مطلع کند.

همچنین می‌تواند او را راهنمایی کند که با توجه به شرایط خود، چه نوع توافقی در مورد مهریه در طلاق توافقی به نفع او خواهد بود.

اگر به دنبال طلاق توافقی هستید که بدون دردسر و در کوتاه‌ ترین زمان ممکن پشت سر بگذارید ما در کنار شما هستیم!

وکلای مجرب گروه حقوقی تیدا با تخصص و تجربه خود در زمینه طلاق توافقی، در کنار شما خواهند بود تا این مسیر را به آسانی طی کنید.

تیم مجرب وکلای پایه یک دادگستری ما با بهره‌ مندی از دانش و تجربه عمیق حقوقی، در کنار شما خواهند بود تا در مسیر احقاق حقوق قانونی‌تان گام بردارید.

همچنین شما می‌ توانید با بهره‌ مندی از مشاوره حقوقی آنلاین به صورت شبانه‌ روزی، به پاسخ سوالات خود برسید.