دادخواست طلاق چیست؟

طلاق، به عنوان پایان یک زندگی مشترک، دلایل متعددی دارد که اغلب ریشه در مسائل عمیق روانشناختی، اجتماعی و اقتصادی دارد.

از جمله مهم‌ ترین این دلایل می‌توان به مشکلات مالی، ناباروری، عدم تعهد و خیانت، اعتیاد به مواد مخدر یا الکل، مشکلات ارتباطی و عدم توانایی در برقراری ارتباط موثر، خشونت خانگی در هر یک از طرفین، و تفاوت‌ های فرهنگی و اجتماعی عمیق اشاره کرد.

این عوامل به مرور زمان بر بنیان خانواده اثر گذاشته و در صورت عدم حل، منجر به تصمیم جدایی می‌شوند. در بسیاری از موارد، زوجین در تلاش برای حفظ رابطه، به مشاوره مراجعه می‌کنند؛ اما متأسفانه گاهی اوقات، این تلاش‌ ها به نتیجه نمی‌رسد و طلاق به عنوان تنها راه حل باقی می‌ماند.

روند طلاق به طور کلی به سه صورت انجام می‌شود: طلاق به درخواست زن، طلاق به درخواست مرد و طلاق توافقی.

در هر یک از این حالت‌ ها، اولین گام برای آغاز روند قانونی طلاق، تنظیم دادخواست طلاق توسط یکی از طرفین می‌باشد.

شرایط تنظیم دادخواست

برای اینکه روند دادخواست طلاق به نتیجه مطلوب و بدون پیچیدگی برسد، زوجین باید قبل از تنظیم دادخواست، مقدمات لازم را فراهم کنند و موارد زیر را مد نظر قرار دهند:

• طلاق توافقی

طلاق توافقی فرآیندی است که در آن زوجین با توافق یکدیگر تصمیم به پایان دادن به زندگی مشترک می‌گیرند. در این نوع طلاق، زوجین باید در خصوص تمامی مسائل مالی و فرزند مشترک (در صورت وجود) به توافق کامل برسند. این توافقات شامل تعیین تکلیف حقوق مالی زن از جمله مهریه، نفقه گذشته و آینده، جهیزیه و سایر مطالبات مالی، نحوه پرداخت مهریه (یکجا، اقساطی یا تبدیل به ملک)، میزان نفقه، نحوه تقسیم اموال مشترک و جهیزیه، حضانت فرزند، ملاقات فرزند، نفقه فرزند و هزینه‌های تحصیل او می‌شود. اهمیت توافق کامل در این مسائل بسیار زیاد است، چراکه در صورت عدم توافق، روند طلاق طولانی‌تر شده و ممکن است منجر به اختلافات بیشتر بین زوجین شود. همچنین، توافقات مربوط به فرزند باید همواره در جهت مصلحت و بهترین منافع کودک صورت گیرد.

• طلاق به درخواست زن

درخواست طلاق از سوی زن، پروسه‌ ای است که نیازمند رعایت دقیق مراحل قانونی و ارائه دلایل محکم می‌باشد. زوجه برای طرح این درخواست، باید دلایل قانع‌ کننده‌ای همچون:

خشونت خانگی، خیانت، اعتیاد همسر، عدم پرداخت نفقه، ترک زندگی مشترک بدون دلیل موجه، یا عسر و حرج و شرایطی که زندگی مشترک را غیر قابل تحمل کرده باشد، ارائه نماید.

مشاوره حقوقی با یک وکیل مجرب، نقش بسیار مهمی در این فرآیند ایفا می‌کند. وکیل می‌تواند به زوجه در درک حقوقش، انتخاب بهترین استراتژی حقوقی، و طی کردن مراحل قانونی به نحو احسن کمک نماید.

• طلاق به درخواست مرد

در صورت درخواست طلاق از سوی مرد، قانونگذار تکالیف مشخصی را برای وی در نظر گرفته است. مهم‌ ترین این تکالیف، پرداخت کامل حقوق مالی زن است. این حقوق شامل مهریه، نفقه، اجرت‌المثل و... می‌شود.

مرد موظف است تمام این مبالغ را به طور کامل پرداخت کرده و مدارک پرداخت را به دادگاه ارائه نماید. همچنین، در صورتی که زن باردار باشد یا حضانت فرزند با او باشد، مرد مکلف است تا زمان استقلال مالی فرزند و توانایی زن برای تأمین مخارج زندگی، نفقه آن‌ ها را پرداخت کند. این امر به منظور حمایت از زن و فرزند و تضمین آینده آن‌ ها در صورت وقوع طلاق، در قانون پیش‌بینی شده است.

اجرای دادخواست طلاق

پس از آن که یکی از زوجین تصمیم به جدایی گرفتند، باید دادخواستی را تنظیم کرده و به دفاتر خدمات الکترونیکی قضایی ارائه دهد. این دادخواست حاوی دلایل درخواست طلاق و خواسته‌های فرد خواهان (مانند حضانت فرزند، مهریه، تقسیم اموال و...) است.

پس از ثبت دادخواست، پرونده طلاق وارد مراحل قانونی می‌شود. به طور معمول، پرونده طلاق در سه مرحله مورد رسیدگی قرار می‌گیرد:

1. دادگاه بدوی: در این مرحله، دادگاه به بررسی اولیه ادعا های طرفین پرداخته و سعی در حل و فصل اختلافات می‌کند. در صورتی که توافقی بین زوجین حاصل نشود، دادگاه رأی خود را صادر می‌کند.

2. دادگاه تجدید نظر: هر یک از طرفین می‌توانند نسبت به رأی دادگاه بدوی اعتراض کنند. در این صورت، پرونده به دادگاه تجدید نظر ارجاع شده و مجدداً مورد بررسی قرار می‌گیرد.

3. دیوان عالی کشور: در صورتی که رأی دادگاه تجدید نظر نیز مورد قبول یکی از طرفین نباشد، می‌توان به دیوان عالی کشور اعتراض کرد. دیوان عالی کشور به عنوان عالی‌ترین مرجع قضایی کشور، به بررسی پرونده‌های بسیار مهم و پیچیده می‌پردازد.

لازم به ذکر است که تنظیم دقیق و اصولی دادخواست طلاق از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است. هر گونه نقص یا ایراد در دادخواست می‌تواند موجب طولانی شدن روند رسیدگی و افزایش هزینه‌ های دادرسی شود. همچنین، طرف مقابل می‌تواند با طرح اعتراضاتی، روند رسیدگی را به تأخیر انداخته و پرونده را پیچیده‌تر کند.

مراحل دادخواست طلاق

مراحل طلاق توافقی و یک طرفه

طلاق یک فرآیند حقوقی پیچیده است که مراحل متعددی را شامل می‌شود. این مراحل بسته به اینکه طلاق به صورت توافقی یا یک طرفه باشد، اندکی متفاوت خواهند بود. در ادامه، مراحل کلی که زوجین معمولاً باید طی کنند را به صورت جامع توضیح می‌دهیم:

1. مرحله اول: ثبت نام در سامانه تصمیم و مشاوره

• ثبت نام در سامانه تصمیم: اولین گام در فرایند طلاق، ثبت نام زوجین در سامانه تصمیم است. این سامانه به منظور بررسی اولیه شرایط زوجین و ارائه مشاوره‌های لازم طراحی شده است.

• شرکت در جلسات مشاوره: پس از ثبت نام، زوجین موظف به شرکت در جلسات مشاوره هستند. هدف از این جلسات، آگاهی زوجین از عواقب طلاق، بررسی امکان سازش و کمک به آن‌ها برای تصمیم‌گیری آگاهانه است.

2. مرحله دوم: تنظیم دادخواست و ثبت آن

• تنظیم دادخواست: پس از طی مراحل اولیه، دادخواست طلاق توسط یکی از زوجین یا وکیل آن‌ها تنظیم می‌شود. در این دادخواست، دلایل طلاق، توافقات صورت گرفته (در صورت طلاق توافقی) و خواسته‌های طرفین ذکر می‌شود.

• ثبت دادخواست: دادخواست تنظیم شده در یکی از دفاتر خدمات الکترونیک قضایی ثبت می‌شود.

3. مرحله سوم: رسیدگی دادگاه

• ارجاع پرونده به دادگاه خانواده: پس از ثبت دادخواست، پرونده به یکی از شعب دادگاه خانواده ارجاع داده می‌شود.

• بررسی ادعاها و مدارک: قاضی دادگاه، ادعاهای مطرح شده در دادخواست و مدارک ارائه شده توسط طرفین را بررسی می‌کند.

• جلسات دادرسی: در صورت لزوم، جلسات دادرسی برگزار می‌شود تا به طور دقیق‌تر به ادعاهای طرفین رسیدگی شود.

• ارائه دلایل و مدارک: در این مرحله، هر یک از زوجین باید دلایل و مدارک خود را مبنی بر درخواست طلاق ارائه دهند. به عنوان مثال، زوجه باید دلیل قانونی برای جدایی را بیان کند.

• داوری (در طلاق یک طرفه): در صورتی که طلاق به درخواست یکی از زوجین (معمولاً مرد) باشد، دادگاه ممکن است داور تعیین کند تا به اختلافات زوجین رسیدگی کند.

4. مرحله چهارم: صدور حکم و اجرای آن

• صدور گواهی عدم سازش: پس از طی مراحل دادرسی، در صورتی که دادگاه به این نتیجه برسد که امکان سازش بین زوجین وجود ندارد، گواهی عدم سازش صادر می‌کند.

• صدور حکم طلاق: با توجه به گواهی عدم سازش و سایر مدارک موجود، دادگاه حکم طلاق را صادر می‌کند.

• اجرای حکم: پس از قطعی شدن حکم طلاق، زوجین باید به دفترخانه رسمی مراجعه کنند تا صیغه طلاق جاری شود و تغییرات لازم در شناسنامه آن‌ها اعمال گردد.

نمونه فرم دادخواست طلاق به درخواست زن

خواهان : [نام خواهان] .......... فرزند: ......  شغل:.....   به نشانی: تهران ....

خوانده :[نام خوانده] ............ فرزند:.... شغل:.... به نشانی: تهران ....

وکیل یا نماینده قانونی : [نام وکیل درصورت وجود] وکیل پایه یک دادگستری - به نشانی :.....

خواسته : طلاق به درخواست زوجه

دلایل ومنضمات داخواست(مدارک):

1- وکالت نامه به شماره  .........

سند ازدواج شماره ...........

 شناسنامه

شرح دادخواست طلاق به درخواست زن

ریاست محترم دادگاه

با سلام و تقدیم احترام

احتراماً به استحضار می رساند موکل به موجب سند ازدواج که تصویر آن پیوست دادخواست تقدیم گردیده در تاریخ ….. با خوانده ازدواج نموده که حاصل این ازدواج یک پسر….. ساله می باشد. بنا به اظهار موکل، به دلیل اختلافات شدید وعدم تفاهم، زوجین بیش از یک سال است که جدا از یکدیگر زندگی می کنند و سوء رفتار شدید زوج موجب کراهت و تنفر شدید زوجه از وی گردیده و ادامه ی زندگی با زوج را برای زوجه غیر قابل تحمل ساخته و وی را در عسر و حرج شدیدی قرار داده است به نحوی که حاضر است با بذل چهار سکه از مهریه اش خود را مطلقه نماید. نظر به مراتب فوق رسیدگی و صدور حکم شایسته مبنی بر طلاق مورد استدعا می باشد.

سخن پایانی :

طلاق توافقی یا یک‌ طرفه، تصمیم مهمی است که مستلزم دقت و بررسی همه جانبه است. پیش از آن که به این مرحله برسید، توصیه می‌شود با یک مشاور خانواده مشورت کنید؛ چرا که ممکن است راهکار هایی برای بهبود روابط زناشویی وجود داشته باشد که هنوز به آن‌ ها فکر نکرده‌اید.

اگر پس از مشاوره، تصمیم شما برای جدایی قطعی شد، تیم حرفه‌ای تیدا آماده است تا شما را در این مسیر همراهی کند.

توجه داشته باشید که روند طلاق، چه توافقی و چه یک‌ طرفه، پیچیدگی‌ های حقوقی خاص خود را دارد. 

تیم حقوقی تیدا آماده ارائه خدمات حقوقی به صورت حضوری و آنلاین( شبانه روزی) به شما عزیزان می‌باشند.

بنابراین، برای اطمینان از رعایت تمامی جوانب قانونی و دفاع از حقوق خود، بهتر است از یک وکیل متخصص در امور خانواده کمک بگیرید.

یک وکیل مجرب می‌تواند با تهیه مدارک لازم و ارائه استدلال‌ های قانع‌کننده، روند رسیدگی به پرونده طلاق را تسریع کرده و از بروز مشکلات احتمالی جلوگیری کند.

سوالات متداول 

1. چه مدارکی برای دادخواست طلاق نیاز است؟

• شناسنامه و کارت ملی

• سند ازدواج

• گواهی ولادت فرزندان (در صورت وجود)

• مدارک اثبات ادعاهای مطرح شده (مانند پیامک، عکس، شهادت شهود)

2. چه عواملی بر مدت زمان رسیدگی به پرونده طلاق تاثیر می‌گذارد؟

مدت زمان رسیدگی به پرونده‌های طلاق به عوامل متعددی وابسته است که پیچیدگی‌های خاص هر پرونده را منعکس می‌کند. از جمله مهم‌ترین این عوامل می‌توان به پیچیدگی موضوعات مطرح شده در پرونده، میزان همکاری طرفین و بار کاری دادگاه اشاره کرد. پرونده‌هایی که شامل مسائل پیچیده‌ای مانند حضانت فرزندان، تقسیم اموال، مهریه و یا اختلافات مالی جدی هستند، معمولاً زمان بیشتری برای رسیدگی نیاز دارند. در مقابل، اگر طرفین با هم همکاری کرده و بتوانند در خصوص موضوعات اختلاف‌برانگیز به توافق برسند، روند دادرسی به طور قابل توجهی تسریع خواهد شد. همچنین، حجم بالای پرونده‌های مطروحه در دادگاه‌ها و محدودیت منابع قضایی می‌تواند بر مدت زمان رسیدگی به پرونده‌های طلاق تاثیرگذار باشد.

3. حضانت فرزندان پس از طلاق چگونه تعیین می‌شود؟

حضانت فرزندان پس از طلاق یکی از مهم‌ترین مسائلی است که والدین جدا شده با آن مواجه می‌شوند. تعیین حضانت با هدف تامین بهترین شرایط برای رشد و پرورش کودک انجام می‌شود. دادگاه در این خصوص با دقت به بررسی تمامی جوانب پرونده می‌پردازد. عواملی چون سن کودک، رابطه عاطفی او با هر یک از والدین، توانایی مالی و شرایط روحی و روانی والدین، سابقه مراقبت از کودک و همچنین نظر کارشناسان اجتماعی و روانشناسی، در تصمیم‌ گیری نهایی دادگاه بسیار موثر خواهند بود. علاوه بر این، مصلحت کودک به عنوان مهم‌ ترین معیار در این تصمیم‌ گیری در نظر گرفته می‌شود و دادگاه تلاش می‌کند تا حضانت را به فردی بسپارد که بتواند بهترین محیط را برای رشد و تربیت کودک فراهم کند.