قانون جدید مهریه 

ازدواج، اتحادی مقدس میان زن و مرد است که در ادیان و فرهنگ‌ های مختلف به عنوان بنیان خانواده و مبنای تشکیل جامعه‌ ای سالم شناخته می‌شود. در این میان، مهریه به عنوان حق مسلم زن، نقشی کلیدی در این پیوند ایفا می‌کند.
مهریه در اسلام و قوانین مدنی ایران، مالی است که مرد متعهد به پرداخت آن به زن در زمان عقد ازدواج می‌شود. این تعهد، پشتوانه‌ ای مالی برای زن در زندگی مشترک و پس از آن محسوب می‌شود و از حقوق مسلم و انکار ناپذیر او به شمار می‌رود.
ما در ادامه قصد داریم تمامی موضوعات و همچنین تغییرات مربوط به مهریه را در سال ۱۴۰۳ را به طور کامل شرح دهیم؛ پیشنهاد می‌شود تا انتها کنار ما باشید. 

قوانین جدید مطالبه مهریه

تا قبل از سال ۱۳۹۱، عندالمطالبه بودن مهریه به این معنی بود که زن در هر زمانی که می‌خواست می‌توانست مهریه خود را از شوهر مطالبه کند و شوهر مکلف به پرداخت کامل آن بود. در صورت عدم پرداخت، زن می‌توانست از طریق دادگاه حکم جلب صادر کند و مرد را به زندان بیندازد. این موضوع گاه باعث بروز مشکلاتی برای زوجین می‌شد، به خصوص در مواردی که مرد توانایی مالی پرداخت یکجا مهریه سنگین را نداشت.

از سال ۱۳۹۱ به بعد، با هدف تعدیل قوانین مربوط به مهریه و جلوگیری از برخی سوء استفاده‌ه ا، تغییراتی در این قوانین اعمال شد. مهم‌ ترین این تغییرات عبارتند از:

تقسیط مهریه:

در میان تغییرات اعمال شده در قوانین مربوط به مهریه، موضوع تقسیط آن از اهمیت قابل توجهی برخوردار است. گرچه  قسط‌ بندی مهریه سابقه‌ ای دیرینه دارد، اما در گذشته رویکرد غالب بر پرداخت کامل و یکجا بود.
اما در سال‌ های اخیر شاهد رسیدگی‌ های جدی‌ تر و دقیق‌ تر به این امر در مراجع قضایی هستیم.
درخواست اعسار از سوی زوج، که به معنای ناتوانی در پرداخت یکجا و کامل مهریه است، مسیر را برای پرداخت قسطی آن هموار می‌سازد. در این راستا، دادگاه با بررسی شرایط مالی زوج، میزان توانایی وی در پرداخت و همچنین اوضاع و احوال زوجه، نسبت به تعیین تعداد اقساط و مبلغ هر قسط اقدام می‌کند.

پرداخت حداقل ۱۱۰ سکه: دوّمین تحول کلیدی در زمینه مهریه، تعیین حداقل ۱۱۰ سکه به عنوان مهریه عندالمطالبه است. به موجب این قانون، تا زمانی که زوج تعهد خود را مبنی بر پرداخت ۱۱۰ سکه به همسرش ایفا نکند، همچنان در معرض بازداشت قرار خواهد داشت.
نکته حائز اهمیت آن است که این قانون به منزله ی تکلیف مرد به پرداخت صرفاً صد و ده سکه از مهریه همسرش نیست. در واقع، اگر زوج از نظر مالی توانایی پرداخت مهریه کامل همسرش را که بیش از صد و ده سکه است داشته باشد، موظف به پرداخت آن خواهد بود.
تفاوت در این است که عدم پرداخت مازاد بر صد و ده سکه، حبس را برای زوج به دنبال نخواهد داشت.

مطالبه مهریه از طریق اجرای ثبت: در سال‌ های اخیر، شاهد تحولات قانونی در زمینه مطالبه مهریه بوده‌ایم. با توجه به افزایش آمار طلاق در دوران عقد و مهریه‌های سنگین، بار سنگینی بر دوش دادگاه‌ ها گذاشته شده بود. به همین منظور، قوانین جدیدی برای تسهیل فرآیند مطالبه مهریه و کاهش تراکم پرونده‌ها در مراجع قضایی وضع شد.
یکی از این تغییرات، معرفی "درخواست مهریه از طریق اجرای ثبت" بود. در این روش، زوجه می‌تواند بدون نیاز به مراجعه به دادگاه، مستقیماً از طریق اداره ثبت محل زندگی خود، نسبت به مطالبه مهریه اقدام نماید. این امر موجب شد که رسیدگی به  پرونده‌ های مهریه در اداره ثبت به مراتب سریع‌ تر از دادگاه‌ ها انجام می‌شود و این امر به نفع زوجه‌ ای است که خواهان دریافت مهریه خود در کوتاه‌ ترین زمان ممکن هستند.

محدودیت در تعداد سکه:

یکی از جدید ترین و اصلی ترین تغییرات ایجاد شده در قوانین مهریه، محدودیت در تعداد آن است؛‌ مجلس شورای اسلامی در حال بررسی طرحی برای اصلاح قوانین مربوط به مهریه است.
طبق این طرح، حداکثر تعداد سکه قابل تعیین به عنوان مهریه، ۱۴ سکه خواهد بود. زوجین می توانند با توافق یکدیگر مهریه را به تعداد بیشتر تعیین کنند، مشروط به اینکه برای تعداد سکه مازاد بر ۱۴  سکه، مالیات پرداخت کنند.
این طرح با هدف جلوگیری از تعیین مهریه‌ های سنگین و غیر قابل پرداخت که مشکلات زیادی را برای زوجین، به خصوص در زمان طلاق، ایجاد می‌کند، ارائه شده است.

تفاوت مهریه عند المطالبة و عند الاستطاعة

تفاوت اصلی قانون جدید مهریه عندالمطالبه یا به اصطلاح مهریه حال با مهریه عندالاستطاعه (مدت دار) در این است که در صورت عندالمطالبه ، با درخواست زوجه،  مرد به پرداخت مهریه محکوم می‌شود و باید آن را بپردازد، حتی اگر در حال حاضر توان مالی نداشته باشد.
به عبارت دیگر، زن قادر است هر زمانی که میخواهد حتی پس از جاری شدن خطبه عقد آن را مطالبه کند و از تمکین خودداری کند. به این امر حق حبس زوجه نیز گفته می‌شود.

اما در مهریه عندالاستطاعه، شرایط به طور کامل فرق می‌کند؛ زوجه برای دریافت مهریه باید توانایی مالی مرد را در دادگاه ثابت کند.
عندالاستطاعه قیدی است که در زمان عقد در سند ازدواج درج می‌شود و طبق آن تا زمانی که زوج توانایی مالی برای پرداخت مهریه را نداشته باشد، زوجه نمی‌تواند آن را وصول کند.

قانون جدید فسخ عقد

"فسخ نکاح و طلاق، دو مفهوم حقوقی کاملاً متفاوت با رویکرد های متمایز در محاکم قضایی هستند. فسخ نکاح می‌تواند در دو سناریو متفاوت رخ دهد:

اولین حالت، زمانی است که عمل نزدیکی صورت نگرفته باشد؛ در این صورت اگر نکاح فسخ شود، مهریه به زن تعلق نمی‌گیرد، مگر در موارد خاصی مانند عنن، که ناتوانی جنسی در مردان است و مانع از انجام نزدیکی می‌شود. در مقابل، اگر نزدیکی انجام شده باشد زن حق دریافت کامل مهریه را خواهد داشت.

دومین سناریو، شامل مواردی است که به دلیل وجود بیماری‌ های خاص در یکی از طرفین، حق فسخ نکاح اعطا می‌شود.
برای مثال، اگر قبل از عقد نکاح صفت خاصی در یکی از طرفین شرط شده و پس از عقد مشخص شود که آن طرف فاقد این صفت است، طرف دیگر حق فسخ نکاح را خواهد داشت.

یک تصور اشتباه رایج در مورد فسخ نکاح این است که اگر عیب یا پنهان‌ کاری از جانب زن صورت گرفته باشد، در هر شرایطی مهریه به او تعلق نمی‌گیرد؛ اما این دیدگاه کاملاً نادرست است.
در نهایت، در صورت فسخ نکاح بدون وقوع نزدیکی مهریه به زن تعلق نمی‌گیرد مگر در مواردی که علت فسخ، عنن باشد که در این حالت نصف مهریه باید به زن پرداخت شود. در مواردی که نزدیکی انجام شده باشد، مهریه باید به طور کامل به زوجه پرداخت گردد‌.

مرد تا چه زمانی فرصت پرداخت مهریه را دارد؟

"بر اساس قوانین تازه‌ ای که وضع شده، زمانی که زنی تصمیم به مطالبه مهریه خود از طریق دادگاه می‌گیرد، دادگاه به مرد اجرائیه‌ ای ارسال می‌کند که به او فرصت یک ماهه‌ ای می‌دهد تا مبلغ معادل صد و ده سکه را پرداخت کند.
اگر مرد قادر به پرداخت یک جای این مبلغ نباشد، باید ظرف مدت یک ماه درخواست تقسیط بدهی خود را به دادگاه ارائه دهد. در صورت عدم انجام این کار، زن می‌تواند درخواست صدور حکم جلب برای مرد را بنماید.
ولی اگر مرد درخواست تقسیط خود را ارائه دهد و دادگاه آن را بپذیرد، موظف است که اقساط مهریه را به طور منظم پرداخت کند. در صورتی که سه قسط معوق شود، زن مجاز است تا درخواست حکم جلب مرد را بدهد.
همچنین طبق قوانین جدید، برای آزادی مرد از زندان، پرداخت تمام اقساط عقب افتاده مهریه الزامی است.

نکته ای که وجود دارد این است که با توجه به افزایش قابل توجه قیمت سکه در این روزها، دادگاه‌ ها تلاش می‌کنند تا میزان اقساط مهریه را با توجه به توان مالی مرد تعیین کنند."

سخن پایانی

به طور کلی مسئله مربوط به مطالبه مهریه موضوع بسیار مهم و پیچیده ای است که ممکن است به تنهایی نتوانید آن را حل و فصل کنید.
پیشنهاد ما به شما مشاوره با یک وکیل متخصص و با تجربه است.
چرا که وکلا در مورد قوانین مربوط به مهریه و نحوه مطالبه آن از طریق سیستم حقوقی دانش عمیقی دارند. آنها می توانند به شما کمک کنند تا حقوق خود را درک کنید و بهترین مسیر را برای پیشبرد پرونده خود انتخاب کنید.
همچنین وکلا می توانند در دادگاه یا سایر مراحل قانونی از شما نمایندگی کنند. این می تواند به شما در صرفه جویی در وقت و استرس کمک کند و به شما اطمینان دهد که حقوق شما به درستی مطرح می شود.

ما در همین راستا گروه وکلای وکیل وند را پیشنهاد میکنیم، این گروه با تجربه و دانشی که در این زمینه دارند می‌توانند به شما این اطمینان را بدهند که بهترین نتیجه را داشته باشید.
شما می‌توانید به صورت حضوری و آنلاین با وکلای ما در ارتباط باشید، این گروه به صورت آنلاین و ۲۴ ساعته پاسخگوی سوالات شما هستند.