ترک منزل توسط مرد یک موضوع حساس و پیچیده در حقوق خانواده است و به معنای آن است که شوهر بدون رضایت همسر خود، منزل مشترک را ترک میکند و به مدت مشخصی به آن باز نمیگردد.
این اقدام میتواند به دلایل مختلفی از جمله اختلافات خانوادگی، اعتیاد، خیانت، مشکلات مالی و غیره صورت گیرد.
در قانون ایران، ترک منزل توسط مرد به عنوان یکی از عوامل مؤثر در طلاق محسوب میشود.
در ماده ۱۱۳۰ قانون مدنی، به این موضوع اشاره شده است که «در صورت عسروحرج زن از ادامه زندگی با شوهر، دادگاه می تواند حکم طلاق را صادر کند.<
در قانون ایران، ترک منزل توسط شوهر به عنوان یکی از دلایل عسر و حرج برای درخواست طلاق توسط زن شناخته میشود. یعنی اگر زن بتواند اثبات کند که ترک منزل توسط شوهر، زندگی مشترک را برای او غیرقابل تحمل کرده است، میتواند از دادگاه تقاضای طلاق کند.
البته، در هر مورد باید شرایط خاص آن مورد بررسی قرار گیرد تا مشخص شود که آیا ترک منزل توسط مرد می تواند منجر به طلاق شود یا خیر.
در ادامه به بررسی برخی از نکات مهم در مورد ترک منزل توسط مرد می پردازیم.
مدت زمان ترک منزل توسط مرد می تواند در اثبات عسر و حرج برای زن تأثیرگذار باشد. در صورتی که مرد برای مدت طولانی از منزل خارج شده باشد، احتمال اینکه دادگاه ترک منزل را به عنوان یکی از دلایل موجه طلاق بپذیرد، بیشتر است.
علت ترک منزل توسط مرد نیز می تواند در اثبات عسر و حرج برای زن تأثیرگذار باشد. در صورتی که مرد به دلایلی مانند اعتیاد، خشونت یا مشکلات اخلاقی منزل را ترک کرده باشد، دادگاه ترک منزل را به عنوان یکی از دلایل موجه طلاق میپذیرد.
رفتار مرد نیز میتواند یکی از دلایل موجه باشد اگر مرد پس از ترک منزل، هیچ اقدامی برای بازگشت به منزل یا حل اختلافات انجام نداده باشد.
حکم قانونی ترک منزل توسط شوهر به دو بخش حقوقی و کیفری قابل تقسیم بوده و ایجاد حق طلاق برای زوجه به واسطه عسر و حرج یکی از مصادیق آن می باشد.
بر اساس ماده ۱۱۱۰ قانون مدنی ایران، «هرگاه یکی از زوجین زندگی خانوادگی را ترک کند و سکونتگاه خود را تغییر دهد، به درخواست طرف دیگر و اثبات این امر، دادگاه او را اجبار به تمکین میکند».
در مورد ترک منزل توسط مرد، اگر مرد بدون عذر موجه و بدون رضایت همسر خود منزل مشترک را به مدت ۶ ماه متوالی و ۹ ماه متناوب ترک کند، زن میتواند با مراجعه به دادگاه خانواده، درخواست اجبار شوهر به تمکین کند همچنین یکی از مهم ترین آثار قانونی مربوط به ترک منزل توسط مرد، آن است که زن می تواند به دادگاه صلاحیت دار مراجعه کرده و پرداخت نفقه معوقه خود را پیگیری نماید.
· بیماری صعب العلاج زوج
· اشتغال زوج در خارج از کشور
استقرار زوج در محلی که امکان بازگشت به منزل مشترک برای او وجود ندارد
اگر شوهر بتواند ثابت کند که ترک منزل او به دلیل یکی از این موارد بوده است، دادگاه او را از پرداخت نفقه معاف میکند.
و اگر نتواند عذر موجه خود را به دادگاه ثابت کند، دادگاه او را به تمکین از همسر خود و بازگشت به منزل مشترک اجبار میکند.
در صورت عدم تمکین شوهر، دادگاه میتواند حکم به طلاق او صادر کند.
شکایت کیفری ترک انفاق، توسط زوجه، یکی از راههایی است که زوجه میتواند از طریق آن، همسر خود را به پرداخت نفقه ملزم کند.
ترک انفاق، یکی از جرائم علیه خانواده در قانون مجازات اسلامی ایران است. این جرم، عبارت است از امتناع از پرداخت نفقه به همسر یا سایر اشخاص واجب النفقه توسط شخصی که استطاعت مالی دارد.
طبق ماده ۵۳ قانون حمایت خانواده، هرکس با داشتن استطاعت مالی، نفقه زن خود را در صورت تمکین او ندهد یا از تأدیه نفقه سایر اشخاص واجب النفقه امتناع کند، به حبس تعزیری درجه شش محکوم میشود.
یعنی سه ماه و یک روز تا پنج ماه حبس، محکوم خواهد شد.
برای فرستادن اظهارنامه ترک منزل توسط مرد، زن باید یک اظهارنامه با عنوان «اعلام ترک منزل » تنظیم کند. این اظهارنامه باید حاوی اطلاعات زیر باشد:
اظهارنامه باید توسط زوجه، به صورت کتبی و با امضای شهود، تنظیم شود.
· در اظهارنامه، باید مشخصات زوج و زوجه، تاریخ عقد و طلاق
· تاریخ شروع ترک منزل توسط زوج
· دلایل ترک منزل توسط زوج توسط زوجه ذکر شود.
· و در نهایت اظهارنامه باید به نشانی محل سکونت زوج، تسلیم شود.
پس از ارسال اظهارنامه، زوج باید ظرف مدت ۱۰ روز از تاریخ ابلاغ اظهارنامه، پاسخ خود را به زوجه اعلام کند.
در صورتی که زوج طی این مدت پاسخی به اظهارنامه ندهد، زوجه میتواند از دادگاه خانواده تقاضای صدور حکم الزام زوج به بازگشت به منزل مشترک را کند.
در صورت صدور حکم الزام زوج به بازگشت به منزل مشترک، زوج موظف است ظرف مدت ۱۰ روز از تاریخ ابلاغ حکم، به منزل مشترک بازگردد و اگر نسبت به بازگشت منزل مشترک بی اعتنایی کند، زوجه میتواند از دادگاه خانواده تقاضای صدور حکم طلاق را کند.
مرد باید توجه داشته باشد که در صورتی که دلایل ترک منزل او توسط زن قابل اثبات نباشد، زن میتواند در دادگاه ادعا کند که مرد به صورت غیرقانونی و بدون دلیل موجه، منزل مشترک را ترک کرده است. در این صورت، مرد ممکن است محکوم به پرداخت خسارت نیز شود.
در نهایت، باید توجه داشت که ترک منزل توسط زوج، تنها یکی از موجبات حق طلاق برای زوجه است و او میتواند با استناد به سایر موجبات قانونی نیز، تقاضای طلاق کند.
همچنین ارسال اظهارنامه ترک منزل توسط زن، یک اقدام حقوقی است که میتواند در آینده، در صورت بروز اختلاف بین زن و مرد، به عنوان یک مدرک در دادگاه مورد استفاده قرار گیرد.
راههایی برای اثبات ترک منزل توسط مرد وجود دارد که قاضی را برای مجازات یا تأیید حکم طلاق قانع میسازد.
در واقع زن بدون اثبات ترک منزل توسط شوهر هیچ حقی ندارد و نمیتواند به حقوق خود مانند نفقه یا طلاق عسر و حرج دست یابد.
· استشهاد محلی: استشهاد محلی برای اثبات ترک منزل توسط مرد، یکی از مدارک مهمی است که زن می تواند ارائه دهد. در استشهاد محلی، چند نفر از افراد محلی شهادت می دهند که مرد از تاریخ مشخصی، منزل مشترک را ترک کرده و در محل دیگری ساکن شده است.
شخصی که استشهاد را امضا میکند، در صورت لزوم باید در دادگاه نیز شهادت دهد
· شهادت دادن شاهدان: شهادت دادن شاهدان برای اثبات ترک منزل، یکی از راه های اثبات این ادعا است.
در این روش، زن باید شاهد هایی را معرفی کند که شاهد ترک منزل توسط مرد بوده اند.
برای تاثیر بیشتر در پرونده، بهتر است این شاهدان از خانواده زن نباشند.
· تکمیل و ارسال اظهارنامه: این مورد به صورت کلی از ادله اثبات نیست اما یکی از راههای قانع کردن قاضی برای دادن حکم است و وجود آن کمک بسیاری به تسریع روند پرونده میکند.
در ادامه به برخی سوالات شما پاسخ خواهیم داد:
پاسخ: خیر، زن نمی تواند بدون اثبات ترک منزل توسط مرد، از دادگاه خانواده تقاضای طلاق کند. در صورتی که زن بتواند ثابت کند که ترک منزل توسط مرد، باعث ورود خسارت به او شده است، میتواند از دادگاه تقاضای نحله کند.
در صورتی که زن دلایل دیگری برای طلاق داشته باشد، میتواند با استناد به آن دلایل، از دادگاه خانواده تقاضای طلاق کند.
پاسخ: در صورتی که زن و مرد توافقی در مورد حضانت فرزندان نداشته باشند، دادگاه خانواده با توجه به شرایط و مصلحت فرزندان، تصمیم گیری خواهد کرد.
معمولاً، در صورتی که مادر صلاحیت لازم برای نگهداری از فرزندان را داشته باشد، دادگاه حضانت فرزندان را به او می دهد.
پاسخ: خیر، ترک منزل توسط مرد جرم نیست. در قانون ایران، ترک منزل توسط زوج، تنها یکی از موجبات حق طلاق برای زوجه محسوب میشود.
با این حال، اگر زوجی که منزل را ترک کرده، به همسر خود نفقه نپردازد، میتواند تحت تعقیب کیفری قرار گیرد.
سخن پایانی:
برای حل این مسائل، معمولاً توصیه میشود که افراد به توافقنامه یا مشاوره حقوقی مراجعه کنند تا به یک راه حل مسئلهآمیز و قانونی دست یابند و این امر ممکن است به تغییر در وضعیت حقوقی و اجتماعی تبدیل شود که نیاز به راهنمایی حقوقی دارند.
لذا در صورتی که زن با این مشکل مواجه شود، می تواند از یک وکیل متخصص در زمینه خانواده کمک بگیرد.
وکیل خانواده می تواند زن را در مراحل مختلف اثبات ترک منزل، از جمله جمع آوری مدارک و مستندات، تنظیم دادخواست، و حضور در جلسات دادگاه، راهنمایی و کمک کند.