اظهار نامه تمکین از طرف زن امکان ندارد

چکیده:

بعد از جاری شدن عقد و نکاح روابط زنا شویی آغاز می شود و زوجین موظف به انجام وظایف خود در مقابل یکدیگر می شوند. در واقع تمکین به معنی اطاعت زن در مقابل خواسته های همسر خود و انجام دادن وظایفش در مقابل شوهر است اما تمکین فقط مختص به زن نیست بلکه شامل مرد نیز می شود.

 عدم تمکین آقایان شامل پرداخت نفقه و تأمین هزینه های زندگی می شود و طرح دعوا از طرق زن نیز قابل پیگیری است در صورت عدم تمکین مرد زن حق طلاق خواهد داشت.

مقدمه:

در قانون به محض انعقاد عقد و ازدواج مرد و زن باید وظایفی را در مقابل هم ایفا کنند و با یک دیگر حسن معاشرت داشته باشند که به آن تمکین گفته می شود. بر این اساس رابطه زوجیت همه روابط شخصی و مالی زن و مرد را شامل می شود.

در قانون ایران تمکین به دو دسته تقسیم می شود تمکین عام و خاص.

تمکین عام: به معنی اطاعت کردن از شوهر در ارتباط با مسائل خانوادگی است و زن باید در منزل شوهر یا مکانی را که شوهر برای زندگی تهیه کرده سکونت کند و در کنار شوهرش باشد و به حرف های او عمل کند تا ناشزه محسوب نشود.

مطابق ماده 1114 قانون مدنی زن باید در منزلی که شوهر تعیین می کند سکونت کند مگر اینکه اختیار تعیین منزل در عقد به زن داده باشد.

تمکین خاص : به معنی تمکین جنسی یا اطاعت زن در مقابل مرد مبنی بر برقراری رابطه جنسی با وی است.

معنی عدم تمکین:  انجام تکالیفی که زن و مرد در برابر یک دیگر دارند از وظایف آن ها است و زوجین باید با یکدیگر حسن معاشرت داشته باشند و در صورتی که هر یک از طرفین دیگری را تمکین نکند مصداق نشوز یا عدم تمکین است.

معنی نشوز:  نشوز به معنی عدم تمکین و عدم ایفای هر یک از وظایفی است که زن و مرد در مقابل یکدیگر دارند. آثار عدم تمکین منجر به تنظیم اظهار نامه عدم تمکین می گردد که در آن هر یک از زوجین می توانند نسبت به تنظیم آن اقدام نمایند.

تنظیم اظهار نامه عدم تمکین :

در مواقعی که زوجه بدون مجوز قانونی و بدون اجازه همسر خود زندگی زنا شویی را ترک کند شوهر او می تواند اقدام به تنظیم اظهار نامه عدم تمکین کند.  با این اظهار نامه زن موظف می شود که به زندگی مشترک باز گردد و اقدام به انجام وظایف خود نماید

.پس از تنظیم اظهار نامه عدم تمکین توسط زوج و ارسال آن به زوجه مهلتی جهت بازگشت به زندگی مشترک به او داده می شود، چنانچه از مدت معین در اظهار نامه عدم تمکین بگذرد و زن نیز هم چنان از وظایف خود سر باز زند، همسر او می تواند به دادگاه خانواده مراجعه نماید.

 در این صورت پس از تنظیم دادخواست عدم تمکین مجدد مرد دیگر موظف به پرداخت نفقه نخواهد بود.

آثار عدم تمکین زن:

1-تعلق نگرفتن نفقه، اجرت المثل

2-امکان صدور مجوز ازدواج مجدد برای مرد

3-محروم شدن زن از نصف دارایی در صورت عدم تمکین

4-دشواری طلاق یک طرفه زوجه با فرض محکومیت در دعوای الزام به تمکین زوجه

ارسال اظهار نامه عدم تمکین:

در گذشته برای تنظیم اظهار نامه عدم تمکین، آن را بر روی یک برگه فرم چاپی تنظیم می کردند و به زوجه ابلاغ می گردید ولی امروزه تنظیم اظهار نامه عدم تمکین به صورت الکترونیک صورت می پذیرد.

در این روش برای تنظیم اظهار نامه عدم تمکین می بایست ابتدا در سامانه خدمات الکترونیک قضایی ثبت نام و سپس برای تنظیم، ارسال و ثبت اظهارنامه عدم تمکین به یکی از دفاتر خدمات الکترونیک مراجعه گردد.

پاسخ به اظهار نامه عدم تمکین:

پس از تنظیم اظهارنامه عدم تمکین و ابلاغ آن برای زوجه، معمولا ضرورتی برای پاسخ دادن به آن از طرف زوجه نیست و او می تواند اظهارات و دفاعیات خود را در دادگاه اعلام کند. اما در صورتی که اقدام به پاسخ به اظهار نامه توسط وی گردد باید به این نکته توجه نمود که در پاسخ به آن مواردی شامل اقرار برعلیه خود نباشد و یا می توان عدم تمکین را به یکی از مواد قانونی مجاز به عدم تمکین استناد نمود.

نکته: شرایطی هم وجود دارد که زن می تواند به صورت مشروع از تمکین کردن سر باز زند و در صورت وجود آن شرایط زن دیگر ناشزه محسوب نمی شود و نفقه به آن تعلق می گیرد.

 منجمله آنکه مرد بیماری مقاربتی داشته باشد یا پزشک برقراری رابطه را برای زن را منع کرده و یا خروج زن از خانه شوهر ضرورت داشته باشد و ماندن در خانه شوهر نیز موجب ضرر مالی و جانی او گردد.

عدم تمکین مرد:

 در روابط خانوادگی، قانون زن و مرد را موظف به حسن معاشرت با یکدیگر و تلاش برای تقویت کانون خانوادگی قرار داده است.

 به این منظور به صورت مستقیم و غیر مستقیم وظایفی را نیز پیش بینی نموده است. برخی تصور دارند که تمکین مختص زنان است و مردان جزء پرداخت نفقه وظیفه دیگری ندارند در صورتی که این موضوع صحیح نمی باشد و علاوه بر زن مرد نیز مکلف به رعایت حقوق قانونی همسر خود می باشد.

در این صورت می توان مفهومی شبیه به تمکین زن را برای مرد نیز قائل شد، مردان باید با همسر خود خوش رفتار باشند و حقوقی را که در قانون برای زنان پیش بینی شده است رعایت کنند مانند اینکه نفقه زن را بپردازد، در تربیت فرزندان همکاری کنند، زندگی مشترک را ترک ننمایند و مواردی از این قبیل.

برطرف کردن هر یک از این نیازها تکلیفی است که بر عهده شوهر است و در صورتی که مرد این وظایف را انجام ندهد می توان همچون زن ناشزه، نشوز مرد یا عدم تمکین مرد را نیز مطرح کرد.

قانون در درجه اول مرد را ملزم به انجام وظایف خود می کند و چنانچه مرد تمکین نکرد، زن می تواند به دلیل عدم تمکبن مرد طلاق بگیرد.

عدم تمکین مرد ممکن است مصادیق مختلفی را شامل شود مانند عدم تمکین خاص در برقرار نکردن رابطه زناشویی و یا عدم تمکین به لحاظ ترک کردن زندگی مشترک بدون دلیل موجه.

در هریک از این موارد یا موارد دیگر زن می تواند اقدام به تنظیم اظهار نامه نموده و در جلسه دادگاه حضور یابد و ادعای خود را درباره موضوع عدم تمکین شوهر و یا ترک منزل توسط شوهر به دادگاه اثبات نموده و هم چنین علاقه مندی خود را نسبت به زندگی مشترک  بیان نماید.

در این مورد به جهت رسیدگی پرونده امکان دارد زن و مرد توسط قاضی به دادگاه احضار و از آن ها سوالاتی نیز پرسیده شود.

در صورتی که مرد دلیل قانع کننده ای برای عدم تمکین و ترک زندگی مشترک نداشته باشد قاضی زوج را ملزم به زندگی مشترک می نماید و چنانچه مرد هم چنان عدم تمکین نماید زن می تواند از حق طلاق خود استفاده کند.