یکی از مهم‌ترین ادله اثبات دعوا در امور حقوقی و کیفری سند رسمی است. طبق ماده 1284 قانون مدنی نیز سند، عبارت است از هر نوشته‌ای که در مقام دعوی یا دفاع قابل استناد باشد و دارای دو نوع عادی و رسمی می‌باشد.
در قوانین ایران نیز همه املاک باید دارای سند مالکیت باشند و نام فردی که روی سند نوشته شده به عنوان مالک در دادگاه شناخته خواهد شد. ما نیز قصد داریم راجع به روش صدور سند مالکیت جاری و پیش نویس سند مالکیت اطلاعاتی به شما بدهیم با ما همراه باشید.
املاک جاری چیست؟
به املاکی که سابقه ثبت در دفتر املاک را نداشته یا به عبارت دیگر برای آن‌ها سند مالکیت صادر نشده است املاک جاری گفته می‌شود.
صدور سند مالکیت نسبت به املاک جاری وقتی امکان‌پذیر است که تحدید حدود آن‌ها به عمل آمده و زمان واخواهی نسبت به اصل و تحدید بلامعارض سپری شده باشد. امروزه به دلیل احتمال بالای جعل اسناد همه افراد موظف هستند برای ملک خود تقاضای سند رسمی داده و آن را ثبت نمایند.
تفاوت املاک جاری و املاک ثبت شده
یکی از سوالاتی که ممکن است برای اغلب افراد به وجود بیاید تفاوت املاک جاری و املاک ثبت شده است که باید راجع به آن گفت املاک جاری سابقه ثبت در دفتر املاک را نداشته اما املاک ثبت شده همانطور که از نامشان پیداست در دفتر املاک ثبت شده‌اند و می‌توان از طریق مراجع قضایی آن را پیگیری نمود.
نام فردی که در سند املاک نوشته شده در دولت به عنوان مالک شناخته خواهد شد اما املاک جاری دارای مالک مشخصی نیستند و امکان جعل اسناد تقلبی برای آن‌ها بالاست.
روش صدور سند مالکیت جاری
اولین کاری که برای صدور سند مالکیت املاک جاری باید انجام داد عملیات تحدید است. حد به معنی معین کردن اندازه و حدود اربعه زمینی است که قصد ثبت آن را داریم و پس از آن نیز نماینده محدد وظیفه دارد پیش‌نویس سند مالکیت را تهیه و ضبط پرونده نماید. سپس صورت‌جلسه تحدید در دفتر اندیکاتور ثبت شده و تا انقضا زمان واخواهی یعنی 30 روز از تاریخ تحدید بایگانی خواهد شد و در آخر به مسئول اداره ارجاع می‌شود. مراحل بعدی صدور سند مالکیت جاری شامل:
- تحویل پرونده به نماینده ثبت توسط اداره بایگانی برای رسیدگی به نقل و انتقالات احتمالی انجام شده.
- ارجاع مجدد پرونده به بایگانی جهت گواهی صحت چاپ و انتشار آگهی‌های نوبتی و تحدیدی. در این مرحله باید عبارات آگهی های نوبتی و تحدیدی و شماره و تاریخ و نام روزنامه ناشر آگهی در پیش‌نویس سند مالکیت قید شود.
- برای بررسی و گواهی عدم بازداشت و نظایر آن پرونده به دفتر املاک بازداشتی ارجاع خواهد شد.
- رسیدگی نهایی و دستور ثبت ملک در دفتر املاک و امضای پیش‌نویس سند مالکیت توسط مسئول اداره انجام خواهد شد.
- اگر ملک دارای برگه ارزیابی معتبر باشد پرونده جهت پرداخت حقوق دولتی و بها سند مالکیتی بر اساس برگ ارزیابی به حسابداری ارجاع شود. اما اگر ملک ارزیابی نشده باشد باید دستور ارزیابی آن توسط مسئول اداره صادر شده و سپس به حسابداری ارجاع می‌شود.
- متقاضی باید حقوق دولتی متعلقه و بها سند مالکیت را در بانک پرداخت کرده و فیش مربوط به آن در پرونده ضمیمه کند. سپس سند مالکیت و پیش‌نویس آن از نظر عدم بدهی به گواهی حسابداری خواهد رسید.
- ارجاع پرونده از طرف مسئول دفتر املاک برای ثبت در دفاتر جاری و تحریر سند مالکیت توسط یکی از متصدیان دفتر املاک.
- ثبت پیش‌نویس سند مالکیت در دفتر جاری توسط متصدی دفتر املاک.
- بررسی و امضا پیش‌نویس سند مالکیت و ثبت سند به وسیله رئیس ثبت.
- ارسال پرونده به بایگانی بعد از امضا رئیس ثبت.
- ثبت سند در دفتر تسلیم اسناد و پلمپ آن در وقت مراجعه مالک.
- تسلیم سند به مالک بعد از احراز هویت و شناسایی مالک که این شناسایی در قبال اخذ رسید پیش‌نویس سند مالکیت انجام خواهد شد.
پیش نویس سند مالکیت چیست؟
پیش‌نویس سند مالکیت به وسیله نماینده تهیه می‌شود و در صدور سند مالکیت جاری دارای اهمیت فوق العاده‌ای است. در این پیش‌نویس علاوه بر مشخصات کامل ملک و شماره پلاک و محلی که ملک در آن واقع شده است باید حدود و مشخصات آن نیز ذکر شود و نماینده نیز باید نظر نهایی خود را در خصوص سند مالکیت اعلام نماید.
آیا امکان اعتراض به پیش نویس سند مالکیت وجود دارد؟
با استناد به ماده 16 قانون ثبت هر کس نسبت به ملک مورد ثبت اعتراضی داشته باشد باید از تاریخ نشر اولین اعلان نوبتی تا 90 روز اقامه دعوا نماید.
این اعتراض مستقیما به اداره یا شعبه ثبتی که در ضمن اعلان نوبتی معین شده است تسلیم می‌شود و رسید داده خواهد شد. در صورتی که عرض حال در مدت قانونی داده شده باشد اداره ثبت آن را نزد دفتر محکمه‌ای که مرجع رسیدگی است ارسال می‌کند و محکمه نیز پس از بررسی رأی نهایی را صادر خواهد کرد.
سخن آخر
در قانون ایران همه املاک باید دارای سند رسمی ثبت شده در دفاتر اسناد رسمی باشند. در این صورت حدود همه املاک مشخص شده و امکان جعل سند نیز برای آن‌ها بسیار پایین می‌آید. به املاکی که سابقه ثبت در دفاتر املاک را نداشته باشند املاک جاری گفته می‌شود که باید برای آن‌ها سند صادر شود. متقاضی باید مراحل مختلفی را جهت دریافت سند مالکیت ملک طی کند که یکی از این مراحل صدور پیش‌نویس سند مالکیت است.
این پیش‌نویس توسط نماینده اداره ثبت تهیه می‌شود و در آن مشخصات کامل ملک و حدود آن نیز تعیین خواهد شد و در آخر توسط متصدی دفتر املاک در دفتر جاری به ثبت خواهد رسید.
