مفقود شدن مبایعه نامه

امروزه معاملات ملکی مختلف بین افراد مانند خرید و فروش یا رهن و اجاره در دفاتر اسناد رسمی انجام می دهند. در صورتی که برای طرفین قرارداد مبایعه نامه تنظیم شود، بین طرفین برای آن ها کد رهگیری تعیین می شود. طرفین با استفاده از این کد رهگیری از این موضوع مطمئن می شوند که مبایعه نامه یا قولنامه آن ها دارای اعتبار قانونی است.

با این وجود گاهی مبایعه نامه هایی که به شکل عادی بین افراد تنظیم می شود، گم می شوند. چنین مبایعه نامه هایی کد رهگیری نداشته و در دفاتر اسناد رسمی نیز به ثبت نرسیده اند. حال سوالی که مطرح می شود این است که در صورت مفقود شدن مبایعه نامه باید چه اقدامی انجام داد؟ ما در این مقاله قصد داریم راهکارهایی را برای مبایعه نامه هایی که مفقود شده اند، ارائه دهیم.

روش های قانونی مفقود شدن مبایعه نامه

خرید و فروش معاملات ملکی یا عقد در قانون ما بدین معناست که فردی ملک خود را بر اساس شرایط خاصی به فرد دیگری در ازای دریافت مبلغی می فروشد. 

با توجه به این که چنین عقودی مانند قراردادهای رهن و اجاره به وفور انجام می شود و بهای آن نیز زیاد است، بنابراین این که عقد به صورت قانونی و صحیح انجام شود اهمیت زیادی دارد. دلیل این موضوع این است که سند مبایعه نامه می تواند مالکیت قانونی فرد بر ملک را اثبات کند.

معمولا افراد می خواهند تا به سند خود به صورت دائمی دسترسی داشته باشند، برای همین آن را به صورت قانونی در دفاتر اسناد رسمی ثبت می کنند.

با این وجود ممکن است به دلایل مختلف مبایعه نامه موجود گم یا مفقود شود. یا این که به دلایل دیگری مانند سرقت از دسترس فرد خارج شود. در این صورت بهتر است با راهکاری های قانونی برای مفقودی مبایعه نامه آشنا باشید تا بتوانید مبایعه نامه خود را مجددا به دست آورید.

بنابراین برای پاسخ به این سوال که قانونی ترین راهکاری برای مفقودی مبایعه نامه چیست؟ باید بگوییم که راهکارهای مفقودی مبایعه نامه با توجه به این که مبایعه نامه به چه صورت تنظیم شده می تواند متفاوت باشد.

اولین راهکار قانونی برای مفقودی مبایعه نامه این است که برای پیشگیری از سوءاستفاده های احتمالی طرفین باید به شورای حل اختلاف مراجعه کرده و درخواستی را مبنی بر مفقودی مبایعه نامه ثبت کنند. البته توجه داشته باشید که شما نمی توانید در شورای حل اختلاف مالکیت خود را اثبات کرده یا سند ملکی جدیدی بگیرید.

در این شورا تنها برای شما گواهی صادر شده که بتوانید اثبات کنید اگر در خصوص مبایعه نامه سو استفاده ای صورت بگیرد بدون اطلاع طرفین مبایعه نامه بوده و غیر قانونی است.

راهکار مفقودی مبایعه نامه بدون کد رهگیری

 به طور کلی تنظیم مبایعه نامه برای طرفین به سه صورت انجام می شود.

در روش اول مبایعه نامه ای که تنظیم شده برای طرفین یک نوع سند رسمی به شمار می رود. چون در این نوع طرفین به دفتر اسناد رسمی مراجعه کرده و مبایعه نامه خود را به صورت رسمی ثبت کرده اند. 

در این شرایط حتی اگر مبایعه نامه بدون داشتن کد رهگیری گم شود، اثبات مالکیت آن راحت است. در این روش طرفین به دفتر مورد نظر مراجعه کرده و رونوشت مبایعه نامه را به دست می آورند.

در روش دوم طرفین مبایعه نامه را بر روی برگه ای معمولی تنظیم می کنند که این نوع مبایعه نامه سندی عادی محسوب می شود. 

این نوع مبایعه نامه توسط طرفین تنظیم شده که آن ها مفاد سند را خود تنظیم کرده و امضا می کنند و ان را به امضای شاهدین نیز می رسانند. 

در چنین شرایطی اگر مبایعه نامه مورد نظر مفقود شود فرد تنها می تواند به طرف مقابل مراجعه کرده و از روی نسخه ای که در دست اوست، رونوشتی تهیه کند. بدین ترتیب آن را به دفاتر اسناد رسمی تحویل داده و برابر اصل بودن آن تصدیق شود.

حال اگر طرف مقابل از تحویل دادن نسخه ای که نزد اوست، اجتناب کند و یا به هر دلیلی به نسخه خود دسترسی نداشته باشد، می تواند مشکلات حقوقی را برای فرد ایجاد کند. 

مفقود شدن مبایعه نامه در این صورت به خاطر نبودن سند ملکی مخصوصا برای خریدار مشکلات جدی ایجاد کند. در این صورت باید دعوای اثبات قرارداد بیع در دادگاه مطرح شده تا بتوان از این طریق مالکیت خود را ثابت کرد.

در روش سوم طرفین برای تنظیم کردن مفاد توافق های خود در مورد قرارداد بیع، به بنگاه های املاک مراجعه کرده و مبایعه نامه را تنظیم می کنند. 

این نوع مبایعه نامه تنظیم شده توسط بنگاه ها نیز سندی عادی محسوب می شود. اما با توجه به این که مبایعه نامه ای که در دفترخانه ها تنظیم شده، کد رهگیری دارند، گم شدن مبایعه نامه در این صورت معمولا مشکل خاصی به وجود نمی آورد.

پیدا کردن مبایعه نامه گم شده با کد رهگیری

در بخش قبل اشاره کردیم اگر مبایعه نامه با کد رهگیری گم شود برای پیشگیری از هرگونه سو استفاده باید چه اقدامی انجام داد.

امروزه نیز تمامی مشاورین املاکی که انواع مبایعه نامه ها را تنظیم می کنند باید قرارداد را در سامانه ثبت معاملات ثبت کنند و از این طریق یک کد رهگیری دریافت می کنند که با این کد میتوان مطمئن شد که مبایعه نامه تنظیمی قانونی و دارای اعتبار است.

حال سوالی که مطرح می شود این است که اگر مبایعه نامه تنظیمی کد رهگیری داشته باشد و به هر دلیلی گم شود، برای به دست آوردن آن باید چه اقداماتی انجام داد؟ در این خصوص باید بگوییم مبایعه نامه ای مفقودی که دارای کد رهگیری بوده یک مزیت مهم دارد و آن این است که می توانید به راحتی نسخه دیگری از آن را دریافت نمایید. 

بدین منظور شما باید با در دست داشتن این کد رهگیری به سامانه ثبت معاملات املاک کشور مراجعه کنید.

برای دریافت مبایعه نامه در این روش شما باید ابتدا وارد سامانه ثبت معاملات و املاک کشور شده و در بخش خدمات گزینه استعلام کد رهگیری املاک را انتخاب نمایید.

همان طور که واضح است این بخش بدون داشتن کد رهگیری هیچ کاربردی برای فرد نخواهد داشت. در نهایت شما باید کد ملی طرف قرارداد و کد رهگیری موجود را کاملا دقیق وارد کرده و آن را جستجو کنید. 

با انجام این کار شما می توانید نسخه ی از مبایعه نامه خود را چاپ کنید. در صورتی که کد رهگیری خود را فراموش کرده باشید، می توانید آن را از دفتر املاکی مربوطه بگیرید.

اثبات مالکیت در صورت گم شدن مبایعه نامه

از مهم ترین مسائلی که در خصوص مفقود شدن مبایعه نامه وجود دارد این است که چگونه می توان با گم شدن مبایعه نامه مالکیت را اثبات کرد. 

در این خصوص باید بگوییم در صورتی که عقد بیع بین دو طرف به صورت قانونی انجام شده باشد و به هر دلیلی مبایعه نامه کد رهگیری نداشته از روش های قبل نمی توان نسخه ای از آن را دریافت کرد. در این شرایط اگر طرف مقابل نسخه خود را به شما ارائه ندهد باید از طریق طرح دعوای اثبات وقوع بیع این مشکل را حل کنید.

بدین منظور خریدار باید دادخواستی مبنی بر تایید وقوع قرارداد بیع تنظیم کرده و پس از این که هزینه دادرسی را پرداخت کرد درخواست خود را از طریق دفتر خدمات الکترونیک قضایی ثبت کنند.

دادگاه صالح برای رسیدگی به این دعوا، دادگاه محل وقوع مال غیر منقول خواهد بود. در این صورت خواهان دعوا باید تمامی اسناد و مدارکی که نشان دهنده وقوع قرارداد بیع هستند را به دادخواست خود ضمیمه کرده تا دادگاه آن را بررسی و تایید کند.

حکم دادگاه در این صورت تنها جنبه اعلامی دارد و از تاریخ قرارداد بیع خریدار را مالک معرفی می کند و بدین ترتیب مالکیت او اثبات می شود.

توجه داشته باشید که اسنادی که با دادخواست خود می توانید ضمیمه کنید، می تواند شامل، شهادت شهود حین عقد، استشهادیه ای که به صورت مکتوب تنظیم شده و مستندات مربوطه به پرداخت وجه باشد.

استشهادیه مفقودی مبایعه نامه

همان طور که اشاره کردیم اثبات مالکیت ملک در صورت مفقودی مبایعه نامه از طریق ارائه دادخواست تایید وقوع قرارداد به دادگاه قابل انجام است. 

البته باید گفت که ممکن است در زمان طرح این دادخواست علیه فروشنده دعوای الزام به تنظیم سند رسمی نیز صورت بگیرد. در هر صورت دادگاه زمانی وقوع عقد بیع را تایید کرده و الزام به تنظیم سند رسمی می نماید که خواهان اسناد و مدارک مورد نیاز را به دادگاه ارائه دهد.

در صورتی که مبایعه نامه به صورت عادی تنظیم و کد رهگیری نداشته باشد باید قرار داد بیع را به این صورت اثبات کرد که شهادت شاهدین حاضر در زمان وقوع عقد بیع، به دادگاه ارائه شود. این موضوع از طریق استشهادیه قابل انجام است.

جمع بندی

مبایعه نامه در واقع سندی است که در زمان وقوع عقد بیع تنظیم می شود. همان گونه که اشاره کردیم اگر این مبایعه نامه در دفاتر اسناد رسمی تنظیم شده باشد، یک سند رسمی تلقی شده و در غیر این صورت یک سند عادی است. اگر این مبایعه نامه به هر دلیل مفقود شود راهکارهای قانونی برای به دست آوردن آن وجود دارد.

ما در این مطالب سعی کردیم اطلاعات لازم در خصوص مفقودی مبایعه نامه را به شما ارائه دهیم. امیدواریم که این مطالب برایتان مفید واقع شده باشد!