امکان پرینت مکالمات 10 سال گذشته وجود دارد یا خیر؟

پرینت مکالمات چیست؟ امکان پرینت پیام در فضای مجازی

یکی از پرتکرارترین و متداول ترین سوالاتی که معمولا افراد مختلف در هنگام ایجاد اختلاف خصوصی یا کاری با شخصی برایشان پیش می آید، امکان پرینت مکالمات و ارائه آن به مرجع رسیدگی دعاوی مرتبط است. 

شاید بسیاری از افراد گمان کنند که این کار به راحتی و بدون نیاز به هیچ گونه دردسری امکان پذیر است؛ اما اینطور نیست. اگر شما هم جزء افرادی هستید که سوالاتی در زمینه امکان و نحوه پرینت گرفتن تماس های افراد را دارید، حتما تا انتهای این مقاله همراه ما باشید. 

ما در این مقاله قصد داریم به طور کامل به تمامی پرسش ها و ابهاماتی که درباره پرینت مکالمات وجود دارد، پاسخ دهیم و نظرات قوه قضائیه درباره این امر را نیز برای شما عزیزان بیان کنیم.  

پرینت مکالمات 10 سال گذشته

اولین راه حلی که در زمان بروز دعاوی و سوء ظن میان افراد به ذهن خطور می کند، پرینت گرفتن تماس های آن ها روی تلفن ثابت یا همراه است. 

برای درک بهتر این موقعیت به این مثال توجه کنید: فرض کنید شخصی برای شما یا یکی از اعضای خانواده شما مزاحمت تلفنی ایجاد می کند و در اوقات مختلف شبانه روز تماس می گیرد و تهدید می کند.

در چنین مواقعی اولین راه حلی که به ذهن هر کسی می رسد، اخذ پرینت مکالمات اوست؛ در برخی از موارد حتی ممکن است این مزاحمت ها و درگیری تا مدت زیادی مثلا در طی 10 سال ادامه دار باشد.

اگر شما هم جزء افرادی هستید که فکر می کنید شکایت و ارائه پرینت مکالمات شخص مورد نظر راه حل مشکل شماست، باید بگوییم این کار از لحاظ قانونی دارای شرایط و سلسله مراتب خاصی می باشد و به آن آسانی که فکر می کنید، نخواهد بود؛ به طور کلی این کار از منظر قانون مگر در موارد خاص غیرممکن است. 

مواد قانونی مرتبط با پرینت مکالمات

در رابطه با پرینت مکالمات و مجوزها و شرایط آن در قوانین مدون کشور موادی وجود دارد که در زیر تعدادی از آن ها را ذکر می کنیم:

  • ماده 150 قانون آیین دادرسی کیفری بیان می دارد: کنترل ارتباطات مخابراتی افراد ممنوع است، مگر در مواردی که به امنیت داخلی و خارجی کشور مربوط باشد یا برای کشف جرائمی مانند: جرائم موجب مجازات سلب حیات، جرائم موجب حبس ابد، جرائم موجب مجازات قطع عضو یا جنایات عمدی علیه تمامیت جسمانی با میزان نصف دیه کامل یا بیش از آن و جرائم موجب مجازات تعزیری درجه سه و بالاتر باشد. 
  • در تبصره ماده 104 قانون آیین دادرسی کیفری آمده است که کنترل تلفن افراد جز در مواردی که به امنیت کشور مربوط است یا برای احقاق حقوق اشخاص به نظر قاضی ضروری تشخیص داده شود، ممنوع است. با توجه با این تبصره قانونی امکان پرینت مکالمات افراد فقط طبق نظر و صلاح دید قاضی مربوطه امکان پذیر می باشد و تشخیص مرجع قضایی ملاک عمل است.

نحوه پرینت مکالمات چگونه است؟

با توجه به تبصره ماده 104 ق.آ.د.ک که بیان شد، تشخیص قاضی ملاک امکان اخذ پرینت مکالمات یا عدم امکان آن می باشد. 
نحوه انجام این کار و سلسله مراتب آن نیز به این صورت است که بعد از تشخیص، قاضیِ پرونده کیفری با انجام مکاتبات لازم و ارسال اطلاعات خاصی همچون: مشخصات پرونده، دلایل اخذ پرینت و محتوای دقیق آن، مشخصات شماره مبدا و مقصد، دوره زمانی مدنظر و... برای ریاست مرکز حفاظت و اطلاعات کل قوه قضاییه استعلام و پرینت مکالمات خط تلفن مورد نظر از اداره مخابرات و ارسال آن به شعبه را درخواست می کند.

پرینت مکالمات و نظرات مرجع قوه قضائیه

به طور کلی هرگونه بازرسی، ضبط، استراق سمع، افشا و برملا کردن اطلاعات شخصی افراد شامل: مراسلات، مخابرات، مکالمات، پیامک ها و... بدون وجود شرایط و دستور مرجع قضائی جرم است و فرد مرتکب مجرم شناخته می شود و مجازات های تعیین شده برای آن لازم الاجرا می باشد.
در رابطه با پرینت مکالمات خصوصی اشخاص و هر نوع افشاسازی اطلاعات شخصی آن ها مواد قانونی و نظریه های قانونی بسیاری وجود دارد.
در ماده 582 قانون مجازات اسلامی در بخش تعزیرات و مجازات های بازدارنده آمده است:
اگر هر مامور یا مستخدم دولتی اقدام به کشف و افشاء مخابرات یا مکالمات تلفنی افراد غیر از مواردی که قانون مجاز کرده کند یا بدون اجازه مالک آن ها اقدام به افشا سازی کرده باشد، به حبس از یک تا سه سال یا جزای نقدی از شش تا هجده میلیون ریال محکوم می شود. همچنین در نظریه 7/3472 آمده است:
ضبط یا استراق سمع خطوط تلفن افراد توسط ماموران دولتی جرم محسوب می شود و ماده 582 قانون مجازات اسلامی مشمول آن می شود؛ اما انجام این کار توسط افراد ثالث که مامور دولت نیستند، مجازات کیفری نخواهد داشت و تنها در صورتیکه عمل آن ها مصداق مزاحمت تلفنی یا استفاده غیر مجاز از تلفن باشد که به ترتیب مشمول ماده 641 یا ماده 660 ق.م.ا نیز است و در این صورت مجازات کیفری برای شخص مجرم خواهد داشت. 

دلایل پرینت مکالمات و کنترل تلفنی

شاید در نظر برخی از افراد این کار یعنی اخذ پرینت مکالمات افراد توسط مراجع قضایی در منافات با منع تفتیش  عقاید باشد؛ اما در صورت وقوع جرم پرینت گرفتن از مکالمات و کنترل تلفنی با داشتن مجوز قانونی یک راه حل مکمل و کمک کننده در جهت کشف جرم است. 
البته استفاده از پرینت پیامک ها به دلیل امکان تحلیل و بررسی آن ها در خلال تحقیقات قضایی بسیار موثرتر است و مجازات مزاحمت هایی که از طریق پیامک صورت می گیرد به صورت تعزیری و شامل شلاق، جریمه مالی یا حبس می باشد؛ به طور کلی مزاحمت های تلفنی قابل پیگیری از طریق مخابرات یا شکایت کیفری در دادسرا است.

شرایط پرینت مکالمات چیست؟

در پاسخ به سوال شرایط پرینت مکالمات بهتر است ابتدا به ماده 102 و 150 قانون آیین دادرسی کیفری که در ادامه آن ها را ذکر می کنیم، توجه کنید:
ماده 102: انجام هرگونه تعقیب و تحقیق در جرائم منافی عفت ممنوع است و پرسش از هیچ فردی در این خصوص مجاز نیست، مگر در مواردی که جرم در مرئی و منظر عام واقع شده و یا دارای شاکی یا به عنف یا سازمان یافته باشد که در این صورت، تعقیب و تحقیق فقط در محدوده شکایت و یا اوضاع و احوال مشهود توسط مقام قضایی انجام می شود.
ماده 150: کنترل ارتباطات مخابراتی افراد ممنوع است، مگر در مواردی که به امنیت داخلی و خارجی کشور مربوط باشد یا برای کشف جرائم موضوع بندهای الف، ب، پ و ت ماده 302  ق.آ.د.ک لازم تشخیص داده شود. در این صورت با موافقت رئیس کل دادگستری استان و با تعیین مدت و دفعات کنترل، اقدام می شود. 
همانطور که در هر دو ماده قانونی بالا ذکر شده، کنترل تلفنی و پرینت مکالمات افراد تنها در صورت مجوز مقام قضایی امکان پذیر است؛ بنابراین مهم ترین شرط برای این کار نظر و دستور مقام قضایی مربوطه می باشد. 
پرینت پیامک های اشخاص نیز تنها با مجوز مرجع قضایی و با داشتن نامه قضایی به صورت محرمانه برای قاضی پرونده مربوطه ارسال می شود. 
در رابطه با مدت زمان لازم برای این کار باید بگوییم هر زمانی که قاضی درخواست کند، از چند ماه تا چند سال مثلا 10 سال گذشته قابل انجام است و هیچ محدودیتی در این باره وجود ندارد.

سخن نهایی

در این مقاله جنبه های مختلف مرتبط با پرینت مکالمات، مواد و نظریات قانونی مربوط به آن و دلایل و شرایط این کار را بیان کردیم.
برای جمع بندی این مطالب لازم است بگوییم: اخذ پرینت مکالمات افراد بدون مجوز قضایی ممنوع است و درصورتیکه هر یک از مامورین و مستخدمین دولتی نسبت به این کار اقدام کنند، مجرم شناخته شده و مجازات می شوند. 
همچنین درباره مدت زمان پرینت پیامک ها هیچ محدودیتی وجود ندارد و از چند ماه تا چند سال بسته به درخواست قاضی قابل انجام است.